Ege Üniversitesinde 14-19 yaş ortası bireylerle yapılan bilimsel çalışmada, çocukluk çağındaki travma ile uyuşturucu bağımlılığının, bireyin hayatı boyunca süren olumsuz tesirlerinin yanı sıra bellek ve öğrenme fonksiyonlarında de bozulmaya yol açtığı saptandı.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Alkol Unsur Bağımlılığı Araştırma ve Uygulama Merkezinde “Bağımlılıkta Bir Risk Faktörü Olan Örselenmenin Öğrenme ve Bellek Sistemi Üzerine Etkisi” temalı bilimsel çalışma gerçekleştirildi.
Çalışmada “madde bağımlısı”, “çocukluk çağında travmaya maruz kalmış husus bağımlısı” ve “uyuşturucu kullanmayan, travmaya da maruz kalmamış” örneklem kümelerinden 60 genç bireydeki öğrenme ve bellek fonksiyonları araştırıldı.
Karmaşık figür ile bellek süreçleri testlerinin uygulandığı gençler içinde, bilişsel fonksiyonlarda farklılıklar ortaya çıktı. Uyuşturucu bağımlısı olmayan, çocukluk çağı travması yaşamamış gençlerin anlık bellek, öğrenme, uzun periyodik bellek, tanıma ve hatırlama puanlarının bariz olarak yüksek olduğu belirlendi. Ayrıyeten, esrar kullanmasının, bilişsel fonksiyonlar üzerinde bozucu tesire yol açtığı tespit edildi. Kannabinoid kullanmasının ise bilişsel fonksiyonlar üstündeki en bariz olumsuz tesiri, “bilgiyi ham haliyle akılda tutma yetisi” olarak anılan kısa müddetli bellekte görüldü.
Çocukluk çağı travması yaşayan ergenlerdeki yaygın sorunun da “dikkat” ve “sözlü ya da yazılı malzemeyi bellekte depolama ve gerektiğinde geri getirme yetisi” olarak bilinen “sözel bellekte” bozulma olduğu tespit edildi.
Okula devam etmeyen genç oranı, sağlıklı denetim kümesinde yüzde 10, husus bağımlılarında yüzde 40, hem husus bağımlısı birebir vakitte travma mağduru olanlarda ise yüzde 65 seviyesinde çıktı.
“Madde bağımlılarında beynin daha fazla hasar gördüğünü söyleyebiliriz”
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zeki Yüncü, AA muhabirine, çocukların en sık karşılaştığı travmaların duygusal ihmal, fizikî yahut cinsel istismar olduğunu söylemiş oldu.
Unsur kullanmış bireylerdeki çocukluk çağı travmalarının sonuçlarını araştırmayı hedeflediklerini belirten Yüncü, şu biçimde konuştu:
“Travma meydana geldiğinde, çocuğun ruhsal yapısında değişiklikler meydana geldiği üzere aslında beyin dokusunda da birtakım değişiklikler oluşuyor. Bilhassa beynin ‘prefrontal’ ve ‘frontal’ korteks denilen bölgesinde istismara uğrayan çocuklarda incelme meydana geliyor. Onun tesiriyle biyolojik süreçler tetikleniyor. Travmaya uğramış çocuk, süreçleri daha makus yönetiyor. Davranışsal, duyusal ve bilişsel olarak bilgi gereğince işlenmiyor. Benlik bütünlüğü korunamıyor ve olumsuz gelişmelerin yansımaları oluyor hatta unsur kullanım bozukluğu üzere birtakım durumlar yaşanıyor.”
Eğitim durumu karşılaştırmasında husus bağımlıları ile travma hayatış unsur bağımlıları içinde epey büyük fark olmadığını tabir eden Yüncü, “Travma hayatış husus bağımlılarında, bilgi sürece sürecinde, bellek, sözel hatırlama işlevlerinde beynin daha fazla hasar gördüğünü söyleyebiliriz. Bilgiyi sürece ve geri çağırmada besbelli bir kahır olduğunu tespit ettik.” diye konuştu.
Zeki Yüncü, unsur bağımlısı ve çocukluk çağı travmasına uğramış bireylerde beyin yürütücü fonksiyonlardan sorumlu olan prefrontal ve frontal kortekste tahribat meydana geldiğini, bu bireylerin dikkat, karar verme, planlama yetilerinin olumsuz etkilendiğini belirtti.
Yüncü, bilhassa ergenlik periyodundaki bağımlılığın “kalıcı” sonuçlara yol açabildiğini de vurguladı.
“Bağımlılık konusunda toplumu bilgilendirmek epey önemli”
Kalıcı tesirleri niçiniyle gençlerin husus bağımlılığından uzak tutulması için hem birey hem aile tıpkı vakitte topluma büyük bakılırsavler düştüğünü kaydeden Yüncü, “Bağımlılık konusunda toplumu bilgilendirmek fazlaca değerli ve gerekli. Tüm dünyanın sorunu haline gelen bağımlılıkla uğraş etmek için birbirimizle dayanışma ve uyarma düzeneklerini kullanmamız gerekiyor.” dedi.
Yüncü, toplumun her bireyi kucaklamasının büyük kıymet taşıdığını kaydederek, anne ve babanın çocuğa paha vermesi ve onu sevgisizlikle tehdit etmemesi gerektiğini söylemiş oldu.
Uyuşturucu kullanması ve travmanın beyinde yol açtığı hasar niçiniyle gençlerin olumsuz durumla baş etme konusunda düşük performans sergileyebileceğine dikkati çeken Yüncü, kelamlarını şu biçimde tamamladı:
“Çocuk unsur kullansa da onu ihmal etmememiz ve istismara uğramasını önlememiz epey kıymetli. Çocuk ne kadar az sıkıntıyla karşılaşırsa kendini o derece daha yeterli hissedecektir.”
AA / Numan Erölmez – Sıhhat
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Alkol Unsur Bağımlılığı Araştırma ve Uygulama Merkezinde “Bağımlılıkta Bir Risk Faktörü Olan Örselenmenin Öğrenme ve Bellek Sistemi Üzerine Etkisi” temalı bilimsel çalışma gerçekleştirildi.
Çalışmada “madde bağımlısı”, “çocukluk çağında travmaya maruz kalmış husus bağımlısı” ve “uyuşturucu kullanmayan, travmaya da maruz kalmamış” örneklem kümelerinden 60 genç bireydeki öğrenme ve bellek fonksiyonları araştırıldı.
Karmaşık figür ile bellek süreçleri testlerinin uygulandığı gençler içinde, bilişsel fonksiyonlarda farklılıklar ortaya çıktı. Uyuşturucu bağımlısı olmayan, çocukluk çağı travması yaşamamış gençlerin anlık bellek, öğrenme, uzun periyodik bellek, tanıma ve hatırlama puanlarının bariz olarak yüksek olduğu belirlendi. Ayrıyeten, esrar kullanmasının, bilişsel fonksiyonlar üzerinde bozucu tesire yol açtığı tespit edildi. Kannabinoid kullanmasının ise bilişsel fonksiyonlar üstündeki en bariz olumsuz tesiri, “bilgiyi ham haliyle akılda tutma yetisi” olarak anılan kısa müddetli bellekte görüldü.
Çocukluk çağı travması yaşayan ergenlerdeki yaygın sorunun da “dikkat” ve “sözlü ya da yazılı malzemeyi bellekte depolama ve gerektiğinde geri getirme yetisi” olarak bilinen “sözel bellekte” bozulma olduğu tespit edildi.
Okula devam etmeyen genç oranı, sağlıklı denetim kümesinde yüzde 10, husus bağımlılarında yüzde 40, hem husus bağımlısı birebir vakitte travma mağduru olanlarda ise yüzde 65 seviyesinde çıktı.
“Madde bağımlılarında beynin daha fazla hasar gördüğünü söyleyebiliriz”
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zeki Yüncü, AA muhabirine, çocukların en sık karşılaştığı travmaların duygusal ihmal, fizikî yahut cinsel istismar olduğunu söylemiş oldu.
Unsur kullanmış bireylerdeki çocukluk çağı travmalarının sonuçlarını araştırmayı hedeflediklerini belirten Yüncü, şu biçimde konuştu:
“Travma meydana geldiğinde, çocuğun ruhsal yapısında değişiklikler meydana geldiği üzere aslında beyin dokusunda da birtakım değişiklikler oluşuyor. Bilhassa beynin ‘prefrontal’ ve ‘frontal’ korteks denilen bölgesinde istismara uğrayan çocuklarda incelme meydana geliyor. Onun tesiriyle biyolojik süreçler tetikleniyor. Travmaya uğramış çocuk, süreçleri daha makus yönetiyor. Davranışsal, duyusal ve bilişsel olarak bilgi gereğince işlenmiyor. Benlik bütünlüğü korunamıyor ve olumsuz gelişmelerin yansımaları oluyor hatta unsur kullanım bozukluğu üzere birtakım durumlar yaşanıyor.”
Eğitim durumu karşılaştırmasında husus bağımlıları ile travma hayatış unsur bağımlıları içinde epey büyük fark olmadığını tabir eden Yüncü, “Travma hayatış husus bağımlılarında, bilgi sürece sürecinde, bellek, sözel hatırlama işlevlerinde beynin daha fazla hasar gördüğünü söyleyebiliriz. Bilgiyi sürece ve geri çağırmada besbelli bir kahır olduğunu tespit ettik.” diye konuştu.
Zeki Yüncü, unsur bağımlısı ve çocukluk çağı travmasına uğramış bireylerde beyin yürütücü fonksiyonlardan sorumlu olan prefrontal ve frontal kortekste tahribat meydana geldiğini, bu bireylerin dikkat, karar verme, planlama yetilerinin olumsuz etkilendiğini belirtti.
Yüncü, bilhassa ergenlik periyodundaki bağımlılığın “kalıcı” sonuçlara yol açabildiğini de vurguladı.
“Bağımlılık konusunda toplumu bilgilendirmek epey önemli”
Kalıcı tesirleri niçiniyle gençlerin husus bağımlılığından uzak tutulması için hem birey hem aile tıpkı vakitte topluma büyük bakılırsavler düştüğünü kaydeden Yüncü, “Bağımlılık konusunda toplumu bilgilendirmek fazlaca değerli ve gerekli. Tüm dünyanın sorunu haline gelen bağımlılıkla uğraş etmek için birbirimizle dayanışma ve uyarma düzeneklerini kullanmamız gerekiyor.” dedi.
Yüncü, toplumun her bireyi kucaklamasının büyük kıymet taşıdığını kaydederek, anne ve babanın çocuğa paha vermesi ve onu sevgisizlikle tehdit etmemesi gerektiğini söylemiş oldu.
Uyuşturucu kullanması ve travmanın beyinde yol açtığı hasar niçiniyle gençlerin olumsuz durumla baş etme konusunda düşük performans sergileyebileceğine dikkati çeken Yüncü, kelamlarını şu biçimde tamamladı:
“Çocuk unsur kullansa da onu ihmal etmememiz ve istismara uğramasını önlememiz epey kıymetli. Çocuk ne kadar az sıkıntıyla karşılaşırsa kendini o derece daha yeterli hissedecektir.”
AA / Numan Erölmez – Sıhhat