Merhaba. Bugün domatessiz yemek yapmak neredeyse imkânsız. Sulu yemekler, etli yemekler, menemen üzere Türk mutfağının belkemiği olan biroldukça yemek domatesle yapılıyor. Bu yazıda domatesin Osmanlı’ya geliş öyküsünü size aktardım.
Keyifli okumalar dilerim.
Kaynak: https://www.gurmeakademi.com/blog/dom…
Günümüzde yediğimiz yemeklerde daima varmış üzere gelse de domates de bir vakit içinder yoktu, keşfedildiğindeyse yemeklere katılmıyordu. Gelin daima birlikte Türkler domatesle nasıl tanıştı bi’ bakalım.
Domates, Osmanlı’da kaç padişahın tatma fırsatına hiç eremediği ve isminden bile haberdar olmadığı bir yiyecektir. 1492’de Amerika kıtası keşfedildikten daha sonra keşfedilmiştir ve oradan evvel Avrupa’ya daha sonra da tüm dünyaya yayılmıştır.
Bolivya ve Peru’da bulunan yabani ve sarı renkli bir domates tipi, Meksika’da yetiştirilip, Kristof Kolomb’un Amerika’yı keşfinden daha sonra Avrupa’ya gemilerle gönderilmiştir. İtalyanlar sarı renginden ötürü onu altın elma olarak isimlendirdi, lakin epey geçmeden kırmızı tipleri de ortaya çıktı.
Domates, 16. yüzyılın birinci yarısında Avrupa’da bir süs bitkisi olarak kullanılmıştır zira zehirli olduğuna inanılmaktadır. sonrasındasında zehirli olmadığı anlaşılır ve yiyecek olarak tüketilmeye başlanır.
Osmanlı İmparatorluğu ise domatesle Avrupa’dan yaklaşık iki asır daha sonra tanışır. 18. yüzyılın başlarında saray harcamalarına ilişkin kayıtlarda az ölçüde da olsa saraya getirildiği görülmektedir.
Osmanlı, domatesi ABD’den değil İtalya’dan öğrenmiştir. bu vakitte yalnızca yeşil domatesler tüketilmiş, kızaranların bozulduğu düşünülerek atılmıştır. Ayrıyeten uzun yıllar boyunca Anadolu’da yalnızca çeri domates üretilmiş ve tüketilmiştir.
Domates, 1900’e kadar bir fazlaca Avrupalı için aşk elmasıydı, zira insanları romantik yaptığına inanılıyordu. Türkler ise domatese “kavata” demiştir. Bu söz, oyma kap, çömlek manalarına gelmektedir.
1844’te basımı gerçekleşen birinci yemek kitabımız olan ve Mehmed Kâmil tarafınca yazılmış Melceü’t Tabbâhîn (Aşçıların Sığınağı) isimli yapıtta çeşitli domates yemeği tanımları verilir. Domatesin saray mutfağından halk mutfağına çıkışı olarak bu tarihi vermek mümkündür.
Bu tarihren daha sonra artık pazarlarda da çokça bulunmaya başlar domates. Ahmet Vefik Paşa’nın Lehce-i Osmanî isimli yapıtında “frenk patlıcanı” dediği domatestir. Artık Osmanlı yemek kitaplarında “Türk mutfağının vazgeçilmezi” ismiyle geçmektedir.
Domates artık Türk mutfağı için fazlaca kıymetli bir materyaldir. Çorbalara, ana yemeklere, salatalara ve soslara; özetlemek gerekirse her şeyin içine domates katıyoruz. Keşfedilmeseydi yemek kültürümüz nereye giderdi sanki? Siz ne düşünüyorsunuz?
Keyifli okumalar dilerim.
Kaynak: https://www.gurmeakademi.com/blog/dom…
Günümüzde yediğimiz yemeklerde daima varmış üzere gelse de domates de bir vakit içinder yoktu, keşfedildiğindeyse yemeklere katılmıyordu. Gelin daima birlikte Türkler domatesle nasıl tanıştı bi’ bakalım.
Domates, Osmanlı’da kaç padişahın tatma fırsatına hiç eremediği ve isminden bile haberdar olmadığı bir yiyecektir. 1492’de Amerika kıtası keşfedildikten daha sonra keşfedilmiştir ve oradan evvel Avrupa’ya daha sonra da tüm dünyaya yayılmıştır.
Bolivya ve Peru’da bulunan yabani ve sarı renkli bir domates tipi, Meksika’da yetiştirilip, Kristof Kolomb’un Amerika’yı keşfinden daha sonra Avrupa’ya gemilerle gönderilmiştir. İtalyanlar sarı renginden ötürü onu altın elma olarak isimlendirdi, lakin epey geçmeden kırmızı tipleri de ortaya çıktı.
Domates, 16. yüzyılın birinci yarısında Avrupa’da bir süs bitkisi olarak kullanılmıştır zira zehirli olduğuna inanılmaktadır. sonrasındasında zehirli olmadığı anlaşılır ve yiyecek olarak tüketilmeye başlanır.
Osmanlı İmparatorluğu ise domatesle Avrupa’dan yaklaşık iki asır daha sonra tanışır. 18. yüzyılın başlarında saray harcamalarına ilişkin kayıtlarda az ölçüde da olsa saraya getirildiği görülmektedir.
Osmanlı, domatesi ABD’den değil İtalya’dan öğrenmiştir. bu vakitte yalnızca yeşil domatesler tüketilmiş, kızaranların bozulduğu düşünülerek atılmıştır. Ayrıyeten uzun yıllar boyunca Anadolu’da yalnızca çeri domates üretilmiş ve tüketilmiştir.
Domates, 1900’e kadar bir fazlaca Avrupalı için aşk elmasıydı, zira insanları romantik yaptığına inanılıyordu. Türkler ise domatese “kavata” demiştir. Bu söz, oyma kap, çömlek manalarına gelmektedir.
1844’te basımı gerçekleşen birinci yemek kitabımız olan ve Mehmed Kâmil tarafınca yazılmış Melceü’t Tabbâhîn (Aşçıların Sığınağı) isimli yapıtta çeşitli domates yemeği tanımları verilir. Domatesin saray mutfağından halk mutfağına çıkışı olarak bu tarihi vermek mümkündür.
Bu tarihren daha sonra artık pazarlarda da çokça bulunmaya başlar domates. Ahmet Vefik Paşa’nın Lehce-i Osmanî isimli yapıtında “frenk patlıcanı” dediği domatestir. Artık Osmanlı yemek kitaplarında “Türk mutfağının vazgeçilmezi” ismiyle geçmektedir.
Domates artık Türk mutfağı için fazlaca kıymetli bir materyaldir. Çorbalara, ana yemeklere, salatalara ve soslara; özetlemek gerekirse her şeyin içine domates katıyoruz. Keşfedilmeseydi yemek kültürümüz nereye giderdi sanki? Siz ne düşünüyorsunuz?