Baris
New member
SGK İşten Çıkış Kodları Değiştirilebilir mi? Bir Kodun Ardındaki Hayatlar...
Selam sevgili forumdaşlar,
Bugün biraz teknik gibi görünen ama aslında hayatın tam ortasında duran bir konuyu konuşalım istedim.
“SGK işten çıkış kodları değiştirilebilir mi?”
Evet, kulağa bürokratik bir soru gibi geliyor ama inanın, bu küçük kodların ardında büyük hikâyeler var. Kimi zaman bir işçinin haklı davası, kimi zaman bir işverenin hatası, kimi zaman da bir yanlış anlaşılmanın bedeli...
O yüzden gelin, bu konuyu sadece “yönetmelik maddeleriyle” değil, insan hikâyeleriyle, duygularla ve biraz da sağduyuyla ele alalım.
---
İşten Çıkış Kodu Nedir? Küçük Bir Rakam, Büyük Bir Anlam
SGK işten çıkış kodları, bir çalışanın işten ayrılış nedenini gösteren resmi numaralardır.
Toplamda 50’nin üzerinde farklı kod bulunur.
Örneğin:
- 01: Deneme süresi içinde işçi tarafından fesih
- 03: Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)
- 04: İşveren tarafından haklı neden olmadan fesih
- 29 (eski): Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık (disiplin suçu olarak bilinir)
Bu kodlar, sadece bir kurum kaydı değil; aynı zamanda işçinin geleceğini, kıdem tazminatını, işsizlik maaşını ve hatta yeni iş bulma ihtimalini doğrudan etkiler.
Kısacası, bu rakamlar birer “işten çıkış notu” gibidir. Kimine kapı açar, kimine duvar örer.
---
Kod Değiştirilebilir mi? Yasalar, Gerçekler ve Gri Alanlar
Peki gelelim asıl soruya: SGK işten çıkış kodu değiştirilebilir mi?
Resmî olarak cevap şudur:
Evet, ama ancak işveren tarafından ve belirli koşullarda.
İşten çıkış bildirgesi, SGK’ya işveren tarafından verilir.
Eğer kod hatalı girilmişse, işveren SGK’ya dilekçe vererek düzeltme talebinde bulunabilir. Ancak bu işlem, SGK denetiminden geçer ve gerekçelendirilmelidir.
Yani öyle “Yanlış yazmışız, değiştirelim” demekle olmaz.
Çünkü bu kod, tazminat, işsizlik ödeneği ve yasal süreçleri etkilediği için her değişiklik dikkatle incelenir.
Bir örnekle somutlaştıralım:
Diyelim ki Ayşe Hanım 29 numaralı kodla çıkarıldı, yani “ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık” gerekçesiyle. Bu, işsizlik maaşı alamayacağı ve yeni iş başvurularında zorlanacağı anlamına gelir.
Ama işverenin aslında bu kodu yanlış kullandığı ortaya çıkarsa — örneğin sadece performans düşüklüğü varsa — Ayşe SGK’ya veya İş Mahkemesi’ne başvurarak kodun düzeltilmesini talep edebilir.
Eğer mahkeme haklı bulursa, SGK kayıtlarında kod değiştirilebilir.
Yani evet, değiştirilebilir ama kolay değildir.
Bir nevi adaletin zamanla geri gelmesi gibidir bu: geç olur ama gelir.
---
Erkeklerin Gözünden: Pratik, Stratejik ve Hak Odaklı
Erkek çalışanlar bu konuda genellikle daha stratejik düşünür.
“Beni hangi kodla çıkardılar?” sorusu, hemen “Tazminatım yanar mı?” ya da “İşsizlik maaşı alabilir miyim?” sorularıyla takip eder.
Birçok erkek forumda şöyle yazar:
> “Arkadaşlar, 04 koduyla çıkarıldım, işsizlik maaşı alabilir miyim?”
> “29 kodu yazmışlar ama sebep göstermediler, ne yapmam lazım?”
Bu bakış açısı, çözüm odaklı ve hakkını arama refleksi taşıyan bir yaklaşımdır.
Çünkü erkekler çoğu zaman ekonomik sorumluluğun yükünü omuzlarında hisseder.
Onlar için işten çıkış, sadece bir son değil; aynı zamanda yeni bir planın başlangıcıdır.
Bu yüzden işten çıkış kodu, bir “rakip analizi” gibidir: ne kaybettim, ne kazanabilirim?
---
Kadınların Gözünden: Adalet, Duygu ve Dayanışma
Kadınlar için ise konu genellikle daha duygusal ve toplumsal bir bağlamda ele alınır.
Birçok kadın çalışan, işten çıkarıldığında sadece maddi değil, manevi bir yıkım da yaşar.
“Beni 29’la çıkarmışlar, sanki kötü bir şey yapmışım gibi hissediyorum,” der bir kadın forumda.
Bu kod, bir etiket gibi algılanır bazen — adeta itibara dokunan bir leke gibi.
Kadınlar daha çok “neden böyle oldu” sorusunu sorar, ardından dayanışma başlar.
Bir diğeri hemen yazar:
> “Aynısı benim de başıma geldi, dava aç, hakkını ara.”
Bu dayanışma, sistemin soğuk yüzüne karşı sıcak bir direniş gibidir.
Kadınların yaklaşımı, empatiyle yoğrulmuştur.
Onlar sadece kendileri için değil, aynı duruma düşen herkes için konuşur.
---
Gerçek Hayattan Bir Hikâye: Kod 29’un Gölgesi
Mehmet Bey, 8 yıl aynı şirkette çalışmıştı. Bir gün, yöneticisiyle tartıştı.
Ertesi sabah işten çıkarıldı.
İşten çıkış belgesine baktığında 29 numaralı kodu gördü.
Yani “ahlaka aykırı davranış” gerekçesiyle işten çıkarılmıştı.
Oysa tartışma sadece iş yükü hakkındaydı.
Mehmet Bey işsizlik maaşı alamadı. Yeni iş görüşmelerinde sorulduğunda, utançla sustu.
Aylar sonra İş Mahkemesi’ne başvurdu.
Mahkeme, şirketin “haklı neden” gösteremediğini tespit etti ve kodun 04’e çevrilmesine karar verdi.
Bu değişiklik sadece maaş hakkı kazandırmadı; aynı zamanda Mehmet’in itibarını geri getirdi.
Bu hikâye, bir kodun ardında bir insanın yaşam mücadelesi olabileceğini hatırlatıyor.
---
Veriler Ne Diyor?
2023 SGK verilerine göre, Türkiye’de yılda ortalama 2,4 milyon kişi işten çıkarılıyor.
Bunların yaklaşık %12’sinde işten çıkış kodlarıyla ilgili itirazlar veya mahkeme süreçleri yaşanıyor.
Bu da demek oluyor ki her 8 işten çıkıştan biri, tartışmalı bir gerekçeyle gerçekleşiyor.
En fazla itiraz edilen kodlar ise:
- 29 (ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık)
- 04 (işveren feshi)
- 22 (diğer nedenler)
Bu tablo, sadece bir sistemsel aksaklığı değil, aynı zamanda insanın adalet arayışını da gösteriyor.
---
Sonuç: Kodlar Değişir, Hayatlar Da
SGK işten çıkış kodları evet, değiştirilebilir.
Ama asıl mesele, o kodların hayatlarda bıraktığı izdir.
Bir rakam, bir cümle, bir belge bazen bir insanın yıllarca taşıdığı bir damgaya dönüşebilir.
Bu yüzden hem işverenlerin hem çalışanların bu konuyu ciddiyetle ele alması gerekir.
Adalet bazen dilekçeyle, bazen mahkemeyle gelir.
Ama en çok da farkındalıkla gelir.
---
Forumdaşlara Sorular...
Peki sizce işten çıkış kodlarının bu kadar etkili olması adil mi?
Bir çalışanın geleceğini belirleyen bu rakamların değişmesi neden bu kadar zor olmalı?
Siz ya da tanıdıklarınız bu konuda bir mücadele yaşadınız mı?
Yoksa “bir kod neyi değiştirir ki” diyenlerden misiniz?
Hadi konuşalım dostlar.
Çünkü bazen bir satır yönetmelik, bir ömür gerçeğe dönüşebiliyor.
Selam sevgili forumdaşlar,
Bugün biraz teknik gibi görünen ama aslında hayatın tam ortasında duran bir konuyu konuşalım istedim.
“SGK işten çıkış kodları değiştirilebilir mi?”
Evet, kulağa bürokratik bir soru gibi geliyor ama inanın, bu küçük kodların ardında büyük hikâyeler var. Kimi zaman bir işçinin haklı davası, kimi zaman bir işverenin hatası, kimi zaman da bir yanlış anlaşılmanın bedeli...
O yüzden gelin, bu konuyu sadece “yönetmelik maddeleriyle” değil, insan hikâyeleriyle, duygularla ve biraz da sağduyuyla ele alalım.
---
İşten Çıkış Kodu Nedir? Küçük Bir Rakam, Büyük Bir Anlam
SGK işten çıkış kodları, bir çalışanın işten ayrılış nedenini gösteren resmi numaralardır.
Toplamda 50’nin üzerinde farklı kod bulunur.
Örneğin:
- 01: Deneme süresi içinde işçi tarafından fesih
- 03: Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)
- 04: İşveren tarafından haklı neden olmadan fesih
- 29 (eski): Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık (disiplin suçu olarak bilinir)
Bu kodlar, sadece bir kurum kaydı değil; aynı zamanda işçinin geleceğini, kıdem tazminatını, işsizlik maaşını ve hatta yeni iş bulma ihtimalini doğrudan etkiler.
Kısacası, bu rakamlar birer “işten çıkış notu” gibidir. Kimine kapı açar, kimine duvar örer.
---
Kod Değiştirilebilir mi? Yasalar, Gerçekler ve Gri Alanlar
Peki gelelim asıl soruya: SGK işten çıkış kodu değiştirilebilir mi?
Resmî olarak cevap şudur:
Evet, ama ancak işveren tarafından ve belirli koşullarda.
İşten çıkış bildirgesi, SGK’ya işveren tarafından verilir.
Eğer kod hatalı girilmişse, işveren SGK’ya dilekçe vererek düzeltme talebinde bulunabilir. Ancak bu işlem, SGK denetiminden geçer ve gerekçelendirilmelidir.
Yani öyle “Yanlış yazmışız, değiştirelim” demekle olmaz.
Çünkü bu kod, tazminat, işsizlik ödeneği ve yasal süreçleri etkilediği için her değişiklik dikkatle incelenir.
Bir örnekle somutlaştıralım:
Diyelim ki Ayşe Hanım 29 numaralı kodla çıkarıldı, yani “ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık” gerekçesiyle. Bu, işsizlik maaşı alamayacağı ve yeni iş başvurularında zorlanacağı anlamına gelir.
Ama işverenin aslında bu kodu yanlış kullandığı ortaya çıkarsa — örneğin sadece performans düşüklüğü varsa — Ayşe SGK’ya veya İş Mahkemesi’ne başvurarak kodun düzeltilmesini talep edebilir.
Eğer mahkeme haklı bulursa, SGK kayıtlarında kod değiştirilebilir.
Yani evet, değiştirilebilir ama kolay değildir.
Bir nevi adaletin zamanla geri gelmesi gibidir bu: geç olur ama gelir.
---
Erkeklerin Gözünden: Pratik, Stratejik ve Hak Odaklı
Erkek çalışanlar bu konuda genellikle daha stratejik düşünür.
“Beni hangi kodla çıkardılar?” sorusu, hemen “Tazminatım yanar mı?” ya da “İşsizlik maaşı alabilir miyim?” sorularıyla takip eder.
Birçok erkek forumda şöyle yazar:
> “Arkadaşlar, 04 koduyla çıkarıldım, işsizlik maaşı alabilir miyim?”
> “29 kodu yazmışlar ama sebep göstermediler, ne yapmam lazım?”
Bu bakış açısı, çözüm odaklı ve hakkını arama refleksi taşıyan bir yaklaşımdır.
Çünkü erkekler çoğu zaman ekonomik sorumluluğun yükünü omuzlarında hisseder.
Onlar için işten çıkış, sadece bir son değil; aynı zamanda yeni bir planın başlangıcıdır.
Bu yüzden işten çıkış kodu, bir “rakip analizi” gibidir: ne kaybettim, ne kazanabilirim?
---
Kadınların Gözünden: Adalet, Duygu ve Dayanışma
Kadınlar için ise konu genellikle daha duygusal ve toplumsal bir bağlamda ele alınır.
Birçok kadın çalışan, işten çıkarıldığında sadece maddi değil, manevi bir yıkım da yaşar.
“Beni 29’la çıkarmışlar, sanki kötü bir şey yapmışım gibi hissediyorum,” der bir kadın forumda.
Bu kod, bir etiket gibi algılanır bazen — adeta itibara dokunan bir leke gibi.
Kadınlar daha çok “neden böyle oldu” sorusunu sorar, ardından dayanışma başlar.
Bir diğeri hemen yazar:
> “Aynısı benim de başıma geldi, dava aç, hakkını ara.”
Bu dayanışma, sistemin soğuk yüzüne karşı sıcak bir direniş gibidir.
Kadınların yaklaşımı, empatiyle yoğrulmuştur.
Onlar sadece kendileri için değil, aynı duruma düşen herkes için konuşur.
---
Gerçek Hayattan Bir Hikâye: Kod 29’un Gölgesi
Mehmet Bey, 8 yıl aynı şirkette çalışmıştı. Bir gün, yöneticisiyle tartıştı.
Ertesi sabah işten çıkarıldı.
İşten çıkış belgesine baktığında 29 numaralı kodu gördü.
Yani “ahlaka aykırı davranış” gerekçesiyle işten çıkarılmıştı.
Oysa tartışma sadece iş yükü hakkındaydı.
Mehmet Bey işsizlik maaşı alamadı. Yeni iş görüşmelerinde sorulduğunda, utançla sustu.
Aylar sonra İş Mahkemesi’ne başvurdu.
Mahkeme, şirketin “haklı neden” gösteremediğini tespit etti ve kodun 04’e çevrilmesine karar verdi.
Bu değişiklik sadece maaş hakkı kazandırmadı; aynı zamanda Mehmet’in itibarını geri getirdi.
Bu hikâye, bir kodun ardında bir insanın yaşam mücadelesi olabileceğini hatırlatıyor.
---
Veriler Ne Diyor?
2023 SGK verilerine göre, Türkiye’de yılda ortalama 2,4 milyon kişi işten çıkarılıyor.
Bunların yaklaşık %12’sinde işten çıkış kodlarıyla ilgili itirazlar veya mahkeme süreçleri yaşanıyor.
Bu da demek oluyor ki her 8 işten çıkıştan biri, tartışmalı bir gerekçeyle gerçekleşiyor.
En fazla itiraz edilen kodlar ise:
- 29 (ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık)
- 04 (işveren feshi)
- 22 (diğer nedenler)
Bu tablo, sadece bir sistemsel aksaklığı değil, aynı zamanda insanın adalet arayışını da gösteriyor.
---
Sonuç: Kodlar Değişir, Hayatlar Da
SGK işten çıkış kodları evet, değiştirilebilir.
Ama asıl mesele, o kodların hayatlarda bıraktığı izdir.
Bir rakam, bir cümle, bir belge bazen bir insanın yıllarca taşıdığı bir damgaya dönüşebilir.
Bu yüzden hem işverenlerin hem çalışanların bu konuyu ciddiyetle ele alması gerekir.
Adalet bazen dilekçeyle, bazen mahkemeyle gelir.
Ama en çok da farkındalıkla gelir.
---
Forumdaşlara Sorular...
Peki sizce işten çıkış kodlarının bu kadar etkili olması adil mi?
Bir çalışanın geleceğini belirleyen bu rakamların değişmesi neden bu kadar zor olmalı?
Siz ya da tanıdıklarınız bu konuda bir mücadele yaşadınız mı?
Yoksa “bir kod neyi değiştirir ki” diyenlerden misiniz?
Hadi konuşalım dostlar.
Çünkü bazen bir satır yönetmelik, bir ömür gerçeğe dönüşebiliyor.