Beykozlu
New member
Rusya ve Avrupa Birliği’ndeki çeşitli kurumlar, Milletlerarası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası’ndan derlediği bilgilere bakılırsa, 24 Şubat 2022’de Ukrayna’da başlayan savaşın akabinde, Batılı ülkeler başta siyaset ve iktisat alanlarında olmak üzere şirket ve şahıslara yönelik 10 binden çok Rusya zıddı yaptırım hususunu yürürlüğe koydu.
IMF varsayımlarına nazaran Rus iktisadının bu yıl en az yüzde 3,4 küçülmesi beklenirken, Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanlığı’na göre iktisadın yüzde 2,9, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’e nazaran ise yüzde 2,5 küçüleceği öngörülüyor.
Rus yetkililer, yaptırımların devreye alındığı bahar periyodunda Batılı analistlerin iktisattaki küçülmenin yüzde 15 civarında olacağı varsayımlarına işaret ederek, yüzde 2,5 ila 3 içinde bir küçülmenin mevcut kurallarda “oldukça kötü” olmadığını belirtiyor. Fakat finans, lojistik ve ulaştırma alanındaki yaptırımlar niçiniyle Rusya, iktisatta beklenenden daha düzgün bir performans göstermesine karşın, gelecek senelerdaki potansiyel kalkınmasından değerli oranda yoksun kalacak.
Rusya’nın rezervlerinin yarısı donduruldu
Rus finans ve bankacılık kesimi, Batılı ülkelerin yaptırımlarla maksat aldığı kilit alanlardan birisi olarak ön plana çıktı.
Rusya Merkez Bankası, 24 Şubat prestijiyle 640 milyar dolar seviyesindeki rezervlerinin kıymetli bir kısmını Batılı ülkelerde bulunduruyordu ve yaptırımlar niçiniyle bankanın bu rezervlerin yaklaşık yarısına erişimi donduruldu. Putin’in “hırsızlık ve soygun” olarak tanımladığı bu adımın akabinde Rus rublesi de dolar karşısında süratle bedel kaybetti.
Rusya Merkez Bankası, dolar karşısında 70 düzeyinden 130’a kadar çıkan Rus rublesini dizginleme uğraşına girerken döviz krizi niçiniyle sert sermaye denetimleri uygulamaya başladı. Akabinde, ruble, dolar karşısındaki kayıplarını telafi ederek 60 düzeyinin altına geriledi ve 27 Aralık prestijiyle 67 düzeyinden süreç görüyor.
Ülkede dolar ve avroya erişim hudutlu imkanlarla sürerken, vatandaşların bankalardan bu para ünitelerine erişmesi neredeyse imkansız hale getirildi.
Rusya SWIFT’ten çıkarıldı
Batı’nın uyguladığı en kuvvetli yaptırımlardan kimileri Rus finans kesimini derinden etkiliyor.
Sberbank ve VTB üzere ülkenin en kritik banklarının milletlerarası para transferi sistemi SWIFT’ten çıkarılması niçiniyle şirket ve şahıslar milletlerarası para transferlerini gerçekleştirmekte zorluk yaşıyor.
Dünyanın en büyük ödeme sistemleri Visa ve MasterCard’ın da Rusya’dan çekilmesiyle denizaşırı ödemeler artık gerçekleştirilemiyor.
SWIFT sisteminden çıkarılma riski niçiniyle Rusya, 2014’te SPFS’yi (Mali İletileşme Sistemi) geliştirmeye başlamış, Aralık 2017’de kullanıma açmıştı. Sistem, Rusya içerisinde sıkıntısız bir biçimde çalışırken, milletlerarası ödemeler için çabucak hemen SWIFT’e bir alternatif yaratılabilmiş değil.
Rus bankaları, Visa ve Mastercard’ın faaliyetlerini durdurmasının akabinde Mir sistemiyle çalışan kartlara yönelik talebin arttığını duyurmuşlardı.
Rusya Merkez Bankası tarafınca Mayıs 2017’de kurulan Mir ödeme sistemi, bankaya ilişkin Ulusal Kartlı Ödeme Sistemi isimli sistem üzerinden elektronik para transferleri için kullanılıyor. Fakat ikincil yaptırım riskleri niçiniyle epeyce sayıda ülke ve yabancı banka Mir kartlarının kullanmasına müsaade vermiyor.
Rusya’da milletlerarası ödeme sistemlerinde yaşanan problemler niçiniyle vatandaşlar, tasarruflarını koruyabilmek, yurt dışına para transfer edebilmek için kripto paralara ağır ilgi gösteriyor.
Rusya Merkez Bankası ve Rusya Maliye Bakanlığı bilhassa memleketler arası ödemelerde kullanılması için kripto parayı yaygınlaştırmaya yönelik adımlar atmaya hazırlanırken, “dijital ruble”yle ilgili test sürecinin de 2023’te başlaması bekleniyor.
Ekonomiyi “dolarsızlaştırma” süreci sürat kazandı
Dolar ve avro, yaptırımlar niçiniyle Rusya’da yetkililer tarafınca artık “zehirli” para üniteleri halinde tanımlanıyor.
Rus hükümeti bu niçinle rezervlerinde ve dış ticarette bilhassa doların kullanmasını azaltarak, iktisadında “dost ülke” olarak gördüğü ülkelerin ulusal para ünitelerinin hissesini artıyor.
Rusya Merkez Bankası tarafınca hazırlanan “Mali istikrar görünümü” isimli raporda, ülkede dış ödemelerin neredeyse yüzde 50’sinin dolar ve avro haricindeki alternatif para üniteleriyle yapıldığına, bu oranın 2022 başında yüzde 21 seviyesinde olduğuna işaret edildi.
Dolar ve avroya alternatif olarak ruble ve yuan ile ödemelerin ön plana çıktığı bilgisine yer verilen raporda, Rusya’nın ihracatında doların hissesinin yılın birinci 9 ayında yüzde 52’den yüzde 34’e düştüğü açıklandı. Rublenin hissesinin ise kelam konusu periyotta yüzde 12,3’ten yüzde 32,4’e çıktığının kaydedildiği raporda, yuanın hissesinin yüzde 0,4’ten 14’e yükseldiği, avronun hissesinin ise yüzde 35’ten 19’a düştüğü bilgisi paylaşıldı.
Moskova Borsası’nda 2022’de yuana talep 41 kat, Türk lirasına yönelik talep de geçen yıla kıyasla 17 kat arttı. Rus Merkez Bankası da rezervlerinde kıymetlendirmek için Türk lirası, yuan ve rupi satın alınmasına yönelik çalışmalar yapıldığını bildirmişti.
Yüksek teknoloji eserlere erişimde meseleler yaşanıyor
Resmi ticaret istatistiklerinin yayınlanmasının durdurulduğu Rusya’da ithalat ve ihracat istikrarının yaptırımlardan değerli oranda etkilendiği kestirim ediliyor.
İthalatı yerli üretimle ikame etmeye çalışmasına karşın Rusya, 24 Şubat’tan evvel yüksek teknolojili mallara ve ithalata büyük ölçüde bağımlıydı. Rusya’nın üretim yapısı, madencilik ve düşük teknolojilerin kullanıldığı sanayilerin hakimiyetinde kalmaya devam ediyor.
Yaptırımlar niçiniyle teknoloji ve finansmana erişimi kısıtlanan Rusya, başta Çin olmak üzere yüksek teknoloji eserlere erişmekte mevcut kaidelerde erişmekte zorlanmayı sürdürecek.
Ekonomistler, şirketlerin ithal girdi stoklarını tüketmesinin ve ithal makinelerin bakım gereksiniminin artmasıyla yaptırımların tesirini artıracağına, ülke iktisadının gelecek senelera ait potansiyel kalkınmasına sekte vuracağına işaret ediyor.
Rusya bu niçinle 30 Mart’ta paralel ithalatı özgür bırakarak ithal eser gereksinimine yönelik talebi bu yolla hafifçeletmeyi amaçlıyor. Rusya Federal Gümrük Servisi (FTS) Lideri Vladimir Bulavin, paralel ithalat yoluyla bu yılın mayıs-ekim periyodunda 17 milyar dolar bedelinde eser ithal edildiğini deklare etti.
Batılı yüzlerce şirket Rusya’dan çıktı
Başta McDonald’s, IKEA, Adidas ve Puma olmak üzere yüzlerce Batılı şirket, yaptırım baskısı niçiniyle Rusya’dan çekilme sonucu aldı. McDonald’s ve Starbucks üzere şirketler, Rusya’daki varlıklarını lokal ortaklarına devrederken, IKEA da benzeri bir müddetç için teşebbüslerini sürdürüyor.
Prada, Zara, H&M üzere şirketler ise Rusya’dan çekilirken, kelam konusu markaların eserleri paralel ithalat yardımıyla eskisine kıyasla epeyce daha kısıtlı bir yelpazede mağazalarda bulunabiliyor. Global araba şirketlerinin Rusya’daki üretimlerini durdurmaları ve bu ülkeye sevkiyatlarını sonlandırması da ekonomiyi derinden etkileyen bir gelişme olarak ön plana çıktı.
Renault, Nissan ve Mercedes üzere Batılı araba şirketleri Rusya’dan çekilme sonucu alırken, bu şirketler Rusya’daki tüm varlıklarının Rus devletine devretti.
Rusya’da araba satışları, ekimde geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 62,8 azalarak 45 bine geriledi.
Enflasyon 20 yılın doruğuna çıktı
Yaptırımların Rus iktisadında etkilediği bir öteki alan da enflasyon oldu. 2021’i yüzde 6,7 yıllık enflasyonla kapatan Rusya’da yaptırımların akabinde yıllık enflasyon Nisan 2022’de yüzde 20,3’le son 20 yılın en yüksek düzeyine çıktı.
Rusya Merkez Bankası’nın siyaset faizini yüzde 20’ye çıkarmasıyla gerileme gösteren enflasyon kasım prestijiyle 12 düzeyine indi. Fakat yaptırımlar niçiniyle sevkiyatı yasaklanan mamüllerin paralel ithalatla Rus pazarına getirilen mamüllerin meblağları enflasyon oranından bağımsız biçimde belirleniyor.
Batılı hava yolu şirketlerinin Rus pazarından çekilmesi ve Avrupa’nın hava alanını Rus hava yolu şirketlerine kapatması niçiniyle bilhassa uçak bileti meblağları bir daha enflasyon oranının üzerinde pahalılaşıyor.
Rusya rotasını “dost ülkelere” çevirdi
Rusya’nın güç dalı de yaptırımların maksadı haline gelirken, ülkenin Avrupa’ya doğal gaz sevkiyatı yaklaşık yüzde 50 azaldı.
Kuzey Akım, Kuzey Akım 2 ve Yamal-Avrupa üzere boru çizgileri atıl duruma düşerken, Avrupa Rusya’dan sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) almayı sürdürüyor.
Avrupa, deniz yoluyla Rus petrolü alımını durdurma sonucu alırken, Rus petrolüne varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulanmasına karar verdi. Rusya ise tavan fiyat uygulamasına katılan ülkelere petrol sevkiyatı gerçekleştirmeyeceğini duyururken, ihracını artık başta Çin ve Hindistan olmak üzere Asya pazarlarına yönlendireceğini ilan etti.
Rusya’nın doğal gaz üretiminin yıl sonu prestijiyle gaz üretimi geçen yıla kıyasla yüzde 12, ihracatının ise yüzde 25 düşmesi beklenirken, petrol üretiminin gelecek yılın birinci çeyreğinde yüzde 5 civarında düşeceği iddia ediliyor.
IMF varsayımlarına nazaran Rus iktisadının bu yıl en az yüzde 3,4 küçülmesi beklenirken, Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanlığı’na göre iktisadın yüzde 2,9, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’e nazaran ise yüzde 2,5 küçüleceği öngörülüyor.
Rus yetkililer, yaptırımların devreye alındığı bahar periyodunda Batılı analistlerin iktisattaki küçülmenin yüzde 15 civarında olacağı varsayımlarına işaret ederek, yüzde 2,5 ila 3 içinde bir küçülmenin mevcut kurallarda “oldukça kötü” olmadığını belirtiyor. Fakat finans, lojistik ve ulaştırma alanındaki yaptırımlar niçiniyle Rusya, iktisatta beklenenden daha düzgün bir performans göstermesine karşın, gelecek senelerdaki potansiyel kalkınmasından değerli oranda yoksun kalacak.
Rusya’nın rezervlerinin yarısı donduruldu
Rus finans ve bankacılık kesimi, Batılı ülkelerin yaptırımlarla maksat aldığı kilit alanlardan birisi olarak ön plana çıktı.
Rusya Merkez Bankası, 24 Şubat prestijiyle 640 milyar dolar seviyesindeki rezervlerinin kıymetli bir kısmını Batılı ülkelerde bulunduruyordu ve yaptırımlar niçiniyle bankanın bu rezervlerin yaklaşık yarısına erişimi donduruldu. Putin’in “hırsızlık ve soygun” olarak tanımladığı bu adımın akabinde Rus rublesi de dolar karşısında süratle bedel kaybetti.
Rusya Merkez Bankası, dolar karşısında 70 düzeyinden 130’a kadar çıkan Rus rublesini dizginleme uğraşına girerken döviz krizi niçiniyle sert sermaye denetimleri uygulamaya başladı. Akabinde, ruble, dolar karşısındaki kayıplarını telafi ederek 60 düzeyinin altına geriledi ve 27 Aralık prestijiyle 67 düzeyinden süreç görüyor.
Ülkede dolar ve avroya erişim hudutlu imkanlarla sürerken, vatandaşların bankalardan bu para ünitelerine erişmesi neredeyse imkansız hale getirildi.
Rusya SWIFT’ten çıkarıldı
Batı’nın uyguladığı en kuvvetli yaptırımlardan kimileri Rus finans kesimini derinden etkiliyor.
Sberbank ve VTB üzere ülkenin en kritik banklarının milletlerarası para transferi sistemi SWIFT’ten çıkarılması niçiniyle şirket ve şahıslar milletlerarası para transferlerini gerçekleştirmekte zorluk yaşıyor.
Dünyanın en büyük ödeme sistemleri Visa ve MasterCard’ın da Rusya’dan çekilmesiyle denizaşırı ödemeler artık gerçekleştirilemiyor.
SWIFT sisteminden çıkarılma riski niçiniyle Rusya, 2014’te SPFS’yi (Mali İletileşme Sistemi) geliştirmeye başlamış, Aralık 2017’de kullanıma açmıştı. Sistem, Rusya içerisinde sıkıntısız bir biçimde çalışırken, milletlerarası ödemeler için çabucak hemen SWIFT’e bir alternatif yaratılabilmiş değil.
Rus bankaları, Visa ve Mastercard’ın faaliyetlerini durdurmasının akabinde Mir sistemiyle çalışan kartlara yönelik talebin arttığını duyurmuşlardı.
Rusya Merkez Bankası tarafınca Mayıs 2017’de kurulan Mir ödeme sistemi, bankaya ilişkin Ulusal Kartlı Ödeme Sistemi isimli sistem üzerinden elektronik para transferleri için kullanılıyor. Fakat ikincil yaptırım riskleri niçiniyle epeyce sayıda ülke ve yabancı banka Mir kartlarının kullanmasına müsaade vermiyor.
Rusya’da milletlerarası ödeme sistemlerinde yaşanan problemler niçiniyle vatandaşlar, tasarruflarını koruyabilmek, yurt dışına para transfer edebilmek için kripto paralara ağır ilgi gösteriyor.
Rusya Merkez Bankası ve Rusya Maliye Bakanlığı bilhassa memleketler arası ödemelerde kullanılması için kripto parayı yaygınlaştırmaya yönelik adımlar atmaya hazırlanırken, “dijital ruble”yle ilgili test sürecinin de 2023’te başlaması bekleniyor.
Ekonomiyi “dolarsızlaştırma” süreci sürat kazandı
Dolar ve avro, yaptırımlar niçiniyle Rusya’da yetkililer tarafınca artık “zehirli” para üniteleri halinde tanımlanıyor.
Rus hükümeti bu niçinle rezervlerinde ve dış ticarette bilhassa doların kullanmasını azaltarak, iktisadında “dost ülke” olarak gördüğü ülkelerin ulusal para ünitelerinin hissesini artıyor.
Rusya Merkez Bankası tarafınca hazırlanan “Mali istikrar görünümü” isimli raporda, ülkede dış ödemelerin neredeyse yüzde 50’sinin dolar ve avro haricindeki alternatif para üniteleriyle yapıldığına, bu oranın 2022 başında yüzde 21 seviyesinde olduğuna işaret edildi.
Dolar ve avroya alternatif olarak ruble ve yuan ile ödemelerin ön plana çıktığı bilgisine yer verilen raporda, Rusya’nın ihracatında doların hissesinin yılın birinci 9 ayında yüzde 52’den yüzde 34’e düştüğü açıklandı. Rublenin hissesinin ise kelam konusu periyotta yüzde 12,3’ten yüzde 32,4’e çıktığının kaydedildiği raporda, yuanın hissesinin yüzde 0,4’ten 14’e yükseldiği, avronun hissesinin ise yüzde 35’ten 19’a düştüğü bilgisi paylaşıldı.
Moskova Borsası’nda 2022’de yuana talep 41 kat, Türk lirasına yönelik talep de geçen yıla kıyasla 17 kat arttı. Rus Merkez Bankası da rezervlerinde kıymetlendirmek için Türk lirası, yuan ve rupi satın alınmasına yönelik çalışmalar yapıldığını bildirmişti.
Yüksek teknoloji eserlere erişimde meseleler yaşanıyor
Resmi ticaret istatistiklerinin yayınlanmasının durdurulduğu Rusya’da ithalat ve ihracat istikrarının yaptırımlardan değerli oranda etkilendiği kestirim ediliyor.
İthalatı yerli üretimle ikame etmeye çalışmasına karşın Rusya, 24 Şubat’tan evvel yüksek teknolojili mallara ve ithalata büyük ölçüde bağımlıydı. Rusya’nın üretim yapısı, madencilik ve düşük teknolojilerin kullanıldığı sanayilerin hakimiyetinde kalmaya devam ediyor.
Yaptırımlar niçiniyle teknoloji ve finansmana erişimi kısıtlanan Rusya, başta Çin olmak üzere yüksek teknoloji eserlere erişmekte mevcut kaidelerde erişmekte zorlanmayı sürdürecek.
Ekonomistler, şirketlerin ithal girdi stoklarını tüketmesinin ve ithal makinelerin bakım gereksiniminin artmasıyla yaptırımların tesirini artıracağına, ülke iktisadının gelecek senelera ait potansiyel kalkınmasına sekte vuracağına işaret ediyor.
Rusya bu niçinle 30 Mart’ta paralel ithalatı özgür bırakarak ithal eser gereksinimine yönelik talebi bu yolla hafifçeletmeyi amaçlıyor. Rusya Federal Gümrük Servisi (FTS) Lideri Vladimir Bulavin, paralel ithalat yoluyla bu yılın mayıs-ekim periyodunda 17 milyar dolar bedelinde eser ithal edildiğini deklare etti.
Batılı yüzlerce şirket Rusya’dan çıktı
Başta McDonald’s, IKEA, Adidas ve Puma olmak üzere yüzlerce Batılı şirket, yaptırım baskısı niçiniyle Rusya’dan çekilme sonucu aldı. McDonald’s ve Starbucks üzere şirketler, Rusya’daki varlıklarını lokal ortaklarına devrederken, IKEA da benzeri bir müddetç için teşebbüslerini sürdürüyor.
Prada, Zara, H&M üzere şirketler ise Rusya’dan çekilirken, kelam konusu markaların eserleri paralel ithalat yardımıyla eskisine kıyasla epeyce daha kısıtlı bir yelpazede mağazalarda bulunabiliyor. Global araba şirketlerinin Rusya’daki üretimlerini durdurmaları ve bu ülkeye sevkiyatlarını sonlandırması da ekonomiyi derinden etkileyen bir gelişme olarak ön plana çıktı.
Renault, Nissan ve Mercedes üzere Batılı araba şirketleri Rusya’dan çekilme sonucu alırken, bu şirketler Rusya’daki tüm varlıklarının Rus devletine devretti.
Rusya’da araba satışları, ekimde geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 62,8 azalarak 45 bine geriledi.
Enflasyon 20 yılın doruğuna çıktı
Yaptırımların Rus iktisadında etkilediği bir öteki alan da enflasyon oldu. 2021’i yüzde 6,7 yıllık enflasyonla kapatan Rusya’da yaptırımların akabinde yıllık enflasyon Nisan 2022’de yüzde 20,3’le son 20 yılın en yüksek düzeyine çıktı.
Rusya Merkez Bankası’nın siyaset faizini yüzde 20’ye çıkarmasıyla gerileme gösteren enflasyon kasım prestijiyle 12 düzeyine indi. Fakat yaptırımlar niçiniyle sevkiyatı yasaklanan mamüllerin paralel ithalatla Rus pazarına getirilen mamüllerin meblağları enflasyon oranından bağımsız biçimde belirleniyor.
Batılı hava yolu şirketlerinin Rus pazarından çekilmesi ve Avrupa’nın hava alanını Rus hava yolu şirketlerine kapatması niçiniyle bilhassa uçak bileti meblağları bir daha enflasyon oranının üzerinde pahalılaşıyor.
Rusya rotasını “dost ülkelere” çevirdi
Rusya’nın güç dalı de yaptırımların maksadı haline gelirken, ülkenin Avrupa’ya doğal gaz sevkiyatı yaklaşık yüzde 50 azaldı.
Kuzey Akım, Kuzey Akım 2 ve Yamal-Avrupa üzere boru çizgileri atıl duruma düşerken, Avrupa Rusya’dan sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) almayı sürdürüyor.
Avrupa, deniz yoluyla Rus petrolü alımını durdurma sonucu alırken, Rus petrolüne varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulanmasına karar verdi. Rusya ise tavan fiyat uygulamasına katılan ülkelere petrol sevkiyatı gerçekleştirmeyeceğini duyururken, ihracını artık başta Çin ve Hindistan olmak üzere Asya pazarlarına yönlendireceğini ilan etti.
Rusya’nın doğal gaz üretiminin yıl sonu prestijiyle gaz üretimi geçen yıla kıyasla yüzde 12, ihracatının ise yüzde 25 düşmesi beklenirken, petrol üretiminin gelecek yılın birinci çeyreğinde yüzde 5 civarında düşeceği iddia ediliyor.