Beykozlu
New member
Hilal SARI
Ukrayna Savaşı, güç krizi, çip savaşları, besin krizi ve geçim krizlerini ağırlaştıran enflasyon sürat kesmeden devam ediyor. Global iktisat tüm bu gelişmelere paralel faiz artışlarına da bağlı olarak yavaşlıyor. Dünya Ticaret Örgütü bilgilerine bakılırsa 2021’de yüzde 9,7 büyüyen global ticaret bu yıl yalnızca yüzde 3,5 büyüyecek. Karamsar senaryo gerçekleşirse büyüme yalnızca yüzde 2,8 olacak. Pasta küçüldükçe, daha büyük hisse alabilmek için uygulanan muhafazacı siyasetlerin sayısı da günden güne çoğalıyor. ABD-Çin ticaret savaşlarının yanı sıra Transatlantik (ABD-Avrupa) ticaret savaşlarının bir daha hortlayabileceğine ait ihtarlar da gelmeye başladı.
“Vergi mutabakatı şayet olmazsa ticaret savaşları hortlar”
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nde (OECD) 136 ülkenin desteklediği global vergi mutabakatlarına öncülük eden isim Pascal Saint-Amans, global vergi muahedesi süratli bir biçimde uygulanmadığı takdirde yeni ticaret savaşları yaşanabileceği konusunda uyardı. Yüzde 15 asgarî kurumlar vergisi getiren ve en büyük 100 oldukçauluslu şirketin faaliyetlerini yürüttükleri ülkelerde daha fazla vergi ödemelerini sağlayacak vergi mutabakatının bir an evvel devreye sokulması gerektiğini belirten Saint-Amans “Alternatif o kadar makus ki. Bu iş BigTech’in ötesine de geçer ve ilaç bölümü üzere oldukçauluslulara sıçrar” diye konuştu. Pazartesi günü OECD’deki nazaranvinden ayrılacak olan Saint- Amans ABD ve Avrupa’yı muahedeyi uygulamamaları halinde ticaret savaşlarını bir daha hortlatacaklarını ve yüzlerce milyar dolar ziyanla karşı karşıya kalabileceklerini söylemiş oldu.
Stok maliyetleri bir daha yükselecek
Bu ticaret savaşlarının sonunun nereye varacağı çok meçhul ve tedarik zincirlerinde büyük değişimler yaşanıyor. Financial Times için “Çip Savaşları gerçeğine hazırlanmak zorundayız” başlıklı bir yazı kaleme alan global iktisat editörü Rana Foroohar’ın da tabirleriyle “Tedariğini ticaret savaşlarından korumak isteyen üreticilerin stok maliyetlerinin bir daha artması, on yıllardır kullanımda olan just-in-time tedarik zinciri idaresinin tekrar gözden geçirilmesi bekleniyor.”
Macron ve Scholz, Biden’ın yeni maddesinden rahatsız
Transatlantik ticaret bağlarında da yeni çatlaklar oluşmaya başladı ve Avrupa Birliği, Joe Biden’ın Enflasyonu Düşürme Yasası’nın bilgilerinı – rekabeti engelleyeceği düşünülen teşviklerini – bu hafta ABD’li yetkililerle görüşecek. Almanya ve Fransa, mevcut krizlerin tahliline ait biroldukca hususta farklı tavırda olsa da, başkanları geçtiğimiz günlerde Paris’te bir ortaya gelen iki ülke Washington’u global iktisattaki rekabetin istikrarını bozmakla suçluyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ABD’nin şirketlerin üretimlerini ABD’ye kaydırmaları için sağladığı teşviklerin rekabeti bozduğu görüşünde. Politico’da yer alan ve hususa yakın kaynaklara dayandırılan tahlile göre bu rekabetin istikrarını bozan dayanaklar Avrupa Birliği’nin çözmeye çalışacağı bir sorun. Güçte ve savunmada daima ihtilaf halinde olan Macron ve Scholz bir hususta hem fikir: AB, Joe Biden’ın Enflasyonu Düşürme Yasası’ndan rahatsız ve şirketlere vergi indirimleri ve güç teşvikleri sağlayan yasaya karşı misilleme yapılabilir. Fransa Cumhurbaşkanı Macron çarşamba günü yaptığı açıklamada “Amerikalılar üzere bizim de teşviklerimizi Avrupalı üreticilere ayıran Avrupa’da Üretileni Al (Buy European Act) ömürüz olması gerekir” diye konuştu. Macron Çin’in teşviklerle endüstrisini koruduğunu, ABD’nin teşviklerle endüstrisini koruduğunu, Avrupa’nın ise yol geçen hanı olduğuna işaret ederek Scholz ile görüşmesinde bu mevzuda epeyce yakın görüşleri olduğunu ve bahis üzerinde çalışmaya devam edeceklerini vurguladı. Almanya Başbakanı Scholz “Buy European Act” sözlerini kullanmadı zira müdafaacı siyasetleri savunmak istemiyor lakin Biden’ın yasaya ait açıklamalarının akabinde “Avrupa’nın ABD ile Enflasyonu Düşürme Yasasını ‘derinlemesine’ ele alacağını” söylemişti.
ABD, AB’nin Çin’e ihracatı kısıtlamasını istiyor
ABD ticaret yetkilileri, AB’li mevkidaşlarından Rusya ve Çin’e uyguladıkları ihracat denetimi rejimine benzeri biçimde Çin’e ihracatlarda belli kısıtlamalar uygulanmasını istiyor. Bloomberg’de yer alan habere göre AB ticaret bakanlarının Prag’da gerçekleştireceği gayriresmi toplantıya ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai de katıldı lakin görüşmelerde bahsin resmi olarak ele alınıp alınmayacağı bilinmiyor. Ukrayna Savaşı niçiniyle Rus şirketlere uygulanan biroldukca ihracat kısıtlamalası, ABD tarafınca ‘ulusal güvenlik’ kaygılarıyla Çinli şirketlere de sık sık uygulanıyor ve son olarak kimi gelişmiş çiplerin ve çip üretim teknolojilerinin Çin’e ihracının engellenmesi de öne çıkan alanlardan. Çin’in yedi yıl Trump başkanlığından da evvel deklare ettiğı “Made in China 2025” programı – bilhassa çiplerde – biroldukca alanda Çin’in batı teknolojilerinden bağımsızlaşma isteğine dayanıyordu. Birtakım uzmanlara göre ABD’nin yeni ihracat kısıtlamaları Çin’in teknolojik bağımsızlığına karşı atılan adımlar. Çin ise şirketleri için tüzel çabayı sürdürüyor ve her fırsatta atılan bu müdafaacı adımların “ABD’nin teknolojideki hegamonyasını sürdürülebilmesini amaçladığını” vurguluyor
Ukrayna Savaşı, güç krizi, çip savaşları, besin krizi ve geçim krizlerini ağırlaştıran enflasyon sürat kesmeden devam ediyor. Global iktisat tüm bu gelişmelere paralel faiz artışlarına da bağlı olarak yavaşlıyor. Dünya Ticaret Örgütü bilgilerine bakılırsa 2021’de yüzde 9,7 büyüyen global ticaret bu yıl yalnızca yüzde 3,5 büyüyecek. Karamsar senaryo gerçekleşirse büyüme yalnızca yüzde 2,8 olacak. Pasta küçüldükçe, daha büyük hisse alabilmek için uygulanan muhafazacı siyasetlerin sayısı da günden güne çoğalıyor. ABD-Çin ticaret savaşlarının yanı sıra Transatlantik (ABD-Avrupa) ticaret savaşlarının bir daha hortlayabileceğine ait ihtarlar da gelmeye başladı.
“Vergi mutabakatı şayet olmazsa ticaret savaşları hortlar”
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nde (OECD) 136 ülkenin desteklediği global vergi mutabakatlarına öncülük eden isim Pascal Saint-Amans, global vergi muahedesi süratli bir biçimde uygulanmadığı takdirde yeni ticaret savaşları yaşanabileceği konusunda uyardı. Yüzde 15 asgarî kurumlar vergisi getiren ve en büyük 100 oldukçauluslu şirketin faaliyetlerini yürüttükleri ülkelerde daha fazla vergi ödemelerini sağlayacak vergi mutabakatının bir an evvel devreye sokulması gerektiğini belirten Saint-Amans “Alternatif o kadar makus ki. Bu iş BigTech’in ötesine de geçer ve ilaç bölümü üzere oldukçauluslulara sıçrar” diye konuştu. Pazartesi günü OECD’deki nazaranvinden ayrılacak olan Saint- Amans ABD ve Avrupa’yı muahedeyi uygulamamaları halinde ticaret savaşlarını bir daha hortlatacaklarını ve yüzlerce milyar dolar ziyanla karşı karşıya kalabileceklerini söylemiş oldu.
Stok maliyetleri bir daha yükselecek
Bu ticaret savaşlarının sonunun nereye varacağı çok meçhul ve tedarik zincirlerinde büyük değişimler yaşanıyor. Financial Times için “Çip Savaşları gerçeğine hazırlanmak zorundayız” başlıklı bir yazı kaleme alan global iktisat editörü Rana Foroohar’ın da tabirleriyle “Tedariğini ticaret savaşlarından korumak isteyen üreticilerin stok maliyetlerinin bir daha artması, on yıllardır kullanımda olan just-in-time tedarik zinciri idaresinin tekrar gözden geçirilmesi bekleniyor.”
Macron ve Scholz, Biden’ın yeni maddesinden rahatsız
Transatlantik ticaret bağlarında da yeni çatlaklar oluşmaya başladı ve Avrupa Birliği, Joe Biden’ın Enflasyonu Düşürme Yasası’nın bilgilerinı – rekabeti engelleyeceği düşünülen teşviklerini – bu hafta ABD’li yetkililerle görüşecek. Almanya ve Fransa, mevcut krizlerin tahliline ait biroldukca hususta farklı tavırda olsa da, başkanları geçtiğimiz günlerde Paris’te bir ortaya gelen iki ülke Washington’u global iktisattaki rekabetin istikrarını bozmakla suçluyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ABD’nin şirketlerin üretimlerini ABD’ye kaydırmaları için sağladığı teşviklerin rekabeti bozduğu görüşünde. Politico’da yer alan ve hususa yakın kaynaklara dayandırılan tahlile göre bu rekabetin istikrarını bozan dayanaklar Avrupa Birliği’nin çözmeye çalışacağı bir sorun. Güçte ve savunmada daima ihtilaf halinde olan Macron ve Scholz bir hususta hem fikir: AB, Joe Biden’ın Enflasyonu Düşürme Yasası’ndan rahatsız ve şirketlere vergi indirimleri ve güç teşvikleri sağlayan yasaya karşı misilleme yapılabilir. Fransa Cumhurbaşkanı Macron çarşamba günü yaptığı açıklamada “Amerikalılar üzere bizim de teşviklerimizi Avrupalı üreticilere ayıran Avrupa’da Üretileni Al (Buy European Act) ömürüz olması gerekir” diye konuştu. Macron Çin’in teşviklerle endüstrisini koruduğunu, ABD’nin teşviklerle endüstrisini koruduğunu, Avrupa’nın ise yol geçen hanı olduğuna işaret ederek Scholz ile görüşmesinde bu mevzuda epeyce yakın görüşleri olduğunu ve bahis üzerinde çalışmaya devam edeceklerini vurguladı. Almanya Başbakanı Scholz “Buy European Act” sözlerini kullanmadı zira müdafaacı siyasetleri savunmak istemiyor lakin Biden’ın yasaya ait açıklamalarının akabinde “Avrupa’nın ABD ile Enflasyonu Düşürme Yasasını ‘derinlemesine’ ele alacağını” söylemişti.
ABD, AB’nin Çin’e ihracatı kısıtlamasını istiyor
ABD ticaret yetkilileri, AB’li mevkidaşlarından Rusya ve Çin’e uyguladıkları ihracat denetimi rejimine benzeri biçimde Çin’e ihracatlarda belli kısıtlamalar uygulanmasını istiyor. Bloomberg’de yer alan habere göre AB ticaret bakanlarının Prag’da gerçekleştireceği gayriresmi toplantıya ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai de katıldı lakin görüşmelerde bahsin resmi olarak ele alınıp alınmayacağı bilinmiyor. Ukrayna Savaşı niçiniyle Rus şirketlere uygulanan biroldukca ihracat kısıtlamalası, ABD tarafınca ‘ulusal güvenlik’ kaygılarıyla Çinli şirketlere de sık sık uygulanıyor ve son olarak kimi gelişmiş çiplerin ve çip üretim teknolojilerinin Çin’e ihracının engellenmesi de öne çıkan alanlardan. Çin’in yedi yıl Trump başkanlığından da evvel deklare ettiğı “Made in China 2025” programı – bilhassa çiplerde – biroldukca alanda Çin’in batı teknolojilerinden bağımsızlaşma isteğine dayanıyordu. Birtakım uzmanlara göre ABD’nin yeni ihracat kısıtlamaları Çin’in teknolojik bağımsızlığına karşı atılan adımlar. Çin ise şirketleri için tüzel çabayı sürdürüyor ve her fırsatta atılan bu müdafaacı adımların “ABD’nin teknolojideki hegamonyasını sürdürülebilmesini amaçladığını” vurguluyor