Merhaba. niye kadeh kaldırırız ve niye bu esnada ‘şerefe’ deriz? Bu hususta bir hayli gösterge ve rivayet var. Batı kökenli kültürler cheers, prosit üzere neşelen ya da uygun ol manalarına denk gelen sözcükleri kullanırken biz de ‘şerefe’ diyoruz. Pekala ya bu söz manasını yüklediğimiz onur ile tıpkı şey mi? Merak ediyorsanız buyrun içeriği okumaya.
İyi okumalar dilerim!
Önce kadeh kaldırmak nedir ona bi’ bakalım.
Kadeh kaldırma gurur yahut düzgün niyet tabiri olarak bir içeceğin masadan alınarak tokuşturulması ritüeldir. Bu ritüel çoklukla karşıdakini onurlandırmak, onu tebrik etmek ya da akşamın güzel geçmesini niyet etmek için kullanılır. Batı kökenli bir hareket olsa da bugün dünyada bir epey halk kendi kültürlerine özel kadeh kaldırır.
Kadeh kaldırma genelde dua emelli yapılıyordu.
Bazıları, Antik Yunan’da insanların merasimler yahut ziyafetler sırasında içki içerken ilahlarını onurlandırdıkları vakit kadeh kaldırmanın başlamış olabileceğini düşünüyor. O devir sıhhat yahut duanın kabul olması karşılığında şarap yere dökülüyordu.
Orta Çağ’da ise zehirlenmemek için…
Çeşitli uydurma öykülere nazaran kadeh kaldırma geleneği Orta Çağ’daki zehirlenme tasalarından gelmiştir. Bardakları birbirine tokuşturmak her bir içeceğin oburlarının üzerine dökülmesine niye olduğu için karşındakinin seni zehirlemiş olma ihtimalini ortadan kaldırdığı düşünülmüştür.
Tanrılardan sıhhat ve uzun ömür isteniyordu bu biçimdece.
Uluslararası Alkol ve Kültür El Kitabı’na nazaranyse kadeh kaldırmanın ‘muhtemelen ilahlara kutsal bir içeceğin sunulduğu ritüelin seküler bir kalıntısı’ olduğu muharrir. Ayrıyeten ‘kan yahut şarap’, ‘uzun ömür’ ya da ‘sağlığınıza’ dileklerinin sözü olduğu lisana getirilir. Olağan günümüzde bu tabirlerden daha sık kullanılan bir söz var ki o da ‘cheers’. Biz buna ‘şerefe’ diyoruz.
Şerefe nedir?
Şerefe, alınabilecek yüksek alkol ötürüsıyla kişinin ondan sonrasındadan pişman olacağı kelamlar söylemesi ya da itiraflarda bulunması durumunda masada konuşulanların bu masada kalmasını tabir eden bir söz. Çok eski vakit içinderda bir arada içen bireyler masadan kalktıktan daha sonra konuşulanların unutulması için erdem üzerine kelam verirken bu hareket çabucak sonrasında bir alışkanlık halini almış.
Düşündüğümüzden farklı bir manası var.
Her lisanda farklı bir manası olan bu sözün bizdeki manası da aslında bildiğimizden daha farklı. İçki içerken kullandığımız ‘şerefe’ onur manasında değildir. Bu söz ‘şer ve ‘ef’ sözlerinin birleşiminden oluşur. Şer, kötülük manasında; ef de Farsçada uzaklaşmak manasındadır. Yani erdeme derken aslında ‘kötülük masamızdan uzaklaşsın’ diyoruz.
Almanlar da “iyi ol” diyorlar.
Biz onura derken Almanlar da ‘prosit’ diyorlar. Prosit, ‘iyi ol’ manasına gelir ve Latince ve çağdaş İtalyancadaki ‘prost’tan gelmektedir. Bu Almanca sözün kökeni üniversite öğrencileri içinde kullanıldığı ve sonunda günlük lisana girdiği 18. yüzyılın başlarına kadar uzanır.
Kadeh kaldırmadan alkolden bir yudum almak ayıp sayılıyor.
Almanya’da, kelamlı olarak değil de çoklukla yalnızca birbirlerinin içkilerine dokunarak yapılan kadeh kaldırma da yaygındır. Özel bir arkadaş kümesinde hiç kimse masadaki başka tüm beşerlerle kadeh kaldırmadan bir yudum alkol içmemelidir ve direkt öbür içicinin gözlerine bakmak epey kıymetlidir. Bunu yapmamak kabalık olarak kabul edilir ve birden fazla vakit mizahi bir biçimde her türlü makus bahtı (mesela ‘yedi yıl berbat şans’) çektiğine inanılır.
Günümüzde “şerefe” manasından uzaklaşıp onur ve erdem için düşünülse de manası aslında hayli daha farklı. “Kötülük masamızdan uzaklaşsın” manasını siz daha evvel duymuş muydunuz?
İyi okumalar dilerim!
Önce kadeh kaldırmak nedir ona bi’ bakalım.
Kadeh kaldırma gurur yahut düzgün niyet tabiri olarak bir içeceğin masadan alınarak tokuşturulması ritüeldir. Bu ritüel çoklukla karşıdakini onurlandırmak, onu tebrik etmek ya da akşamın güzel geçmesini niyet etmek için kullanılır. Batı kökenli bir hareket olsa da bugün dünyada bir epey halk kendi kültürlerine özel kadeh kaldırır.
Kadeh kaldırma genelde dua emelli yapılıyordu.
Bazıları, Antik Yunan’da insanların merasimler yahut ziyafetler sırasında içki içerken ilahlarını onurlandırdıkları vakit kadeh kaldırmanın başlamış olabileceğini düşünüyor. O devir sıhhat yahut duanın kabul olması karşılığında şarap yere dökülüyordu.
Orta Çağ’da ise zehirlenmemek için…
Çeşitli uydurma öykülere nazaran kadeh kaldırma geleneği Orta Çağ’daki zehirlenme tasalarından gelmiştir. Bardakları birbirine tokuşturmak her bir içeceğin oburlarının üzerine dökülmesine niye olduğu için karşındakinin seni zehirlemiş olma ihtimalini ortadan kaldırdığı düşünülmüştür.
Tanrılardan sıhhat ve uzun ömür isteniyordu bu biçimdece.
Uluslararası Alkol ve Kültür El Kitabı’na nazaranyse kadeh kaldırmanın ‘muhtemelen ilahlara kutsal bir içeceğin sunulduğu ritüelin seküler bir kalıntısı’ olduğu muharrir. Ayrıyeten ‘kan yahut şarap’, ‘uzun ömür’ ya da ‘sağlığınıza’ dileklerinin sözü olduğu lisana getirilir. Olağan günümüzde bu tabirlerden daha sık kullanılan bir söz var ki o da ‘cheers’. Biz buna ‘şerefe’ diyoruz.
Şerefe nedir?
Şerefe, alınabilecek yüksek alkol ötürüsıyla kişinin ondan sonrasındadan pişman olacağı kelamlar söylemesi ya da itiraflarda bulunması durumunda masada konuşulanların bu masada kalmasını tabir eden bir söz. Çok eski vakit içinderda bir arada içen bireyler masadan kalktıktan daha sonra konuşulanların unutulması için erdem üzerine kelam verirken bu hareket çabucak sonrasında bir alışkanlık halini almış.
Düşündüğümüzden farklı bir manası var.
Her lisanda farklı bir manası olan bu sözün bizdeki manası da aslında bildiğimizden daha farklı. İçki içerken kullandığımız ‘şerefe’ onur manasında değildir. Bu söz ‘şer ve ‘ef’ sözlerinin birleşiminden oluşur. Şer, kötülük manasında; ef de Farsçada uzaklaşmak manasındadır. Yani erdeme derken aslında ‘kötülük masamızdan uzaklaşsın’ diyoruz.
Almanlar da “iyi ol” diyorlar.
Biz onura derken Almanlar da ‘prosit’ diyorlar. Prosit, ‘iyi ol’ manasına gelir ve Latince ve çağdaş İtalyancadaki ‘prost’tan gelmektedir. Bu Almanca sözün kökeni üniversite öğrencileri içinde kullanıldığı ve sonunda günlük lisana girdiği 18. yüzyılın başlarına kadar uzanır.
Kadeh kaldırmadan alkolden bir yudum almak ayıp sayılıyor.
Almanya’da, kelamlı olarak değil de çoklukla yalnızca birbirlerinin içkilerine dokunarak yapılan kadeh kaldırma da yaygındır. Özel bir arkadaş kümesinde hiç kimse masadaki başka tüm beşerlerle kadeh kaldırmadan bir yudum alkol içmemelidir ve direkt öbür içicinin gözlerine bakmak epey kıymetlidir. Bunu yapmamak kabalık olarak kabul edilir ve birden fazla vakit mizahi bir biçimde her türlü makus bahtı (mesela ‘yedi yıl berbat şans’) çektiğine inanılır.
Günümüzde “şerefe” manasından uzaklaşıp onur ve erdem için düşünülse de manası aslında hayli daha farklı. “Kötülük masamızdan uzaklaşsın” manasını siz daha evvel duymuş muydunuz?