Beykozlu
New member
Hilal SARI
Enerji piyasalarında meblağların artması kararı, vadeli güç süreçleri yapılan finans piyasalarında marj davetleri 1,5 trilyon dolara ulaştı ve bu durumun yeni bir finansal krizi tetiklemesinden telaş ediliyor. Bu niçinle hükümetler rekor fiyatlar niçiniyle aslında kârları epeyce kuvvetli biçimde artan güç şirketlerine milyarlarca Euro büyüklükte finansal takviye paketleriyle dayanak olmaya çalışıyor.
Finlandiya: Avrupa’da güç dalının ‘Lehman Brothers’ anı
Almanya, İsviçre, Finlandiya, İsveç ve son olarak yeni başbakanıyla İngiltere, güç piyasalarının işleyişinin sürebilmesi için acil finansman paketleri açıklayan ülkeler. Kremlin’in gazı yaptırımlar kalkana kadar kesmesi Finlandiya İktisat Bakanı’nın da sözleriyle 2008 finansal krizinin sembolü haline gelmiş Lehman Brothers’ın güç dalındaki versiyonuna yol açabilir. Salı günü Finlandiya’da devlete ilişkin güç şirketi Fortum’a 2,35 milyar euro (2,3 milyar dolar) geçiş kredisi sağlandı. İsviçre, yenilenebilir güç üretimi ve ticareti yapan Axpo’ya 4 milyar franka varan (4,1 milyar dolar) kredi sınırı açtı. Kredi talebi Axpo’dan geldi lakin şirket çabucak hemen bu krediyi kullanmadı. İktisat Bakanı geçtiğimiz günlerde “en makûs senaryoda finansal krize yol açabilir” diyen İsveç’te de 33 milyar dolarlık bir acil likidite paketi belirtildi. Bloomberg’e konuşan kaynaklara göre İngiltere’de Centrica bankalarla kredilerinin genişletilmesi için görüşüyor. İtalyan A2A FT’ye yaptığı açıklamada şu an likidite sorunu yaşamadıklarını fakat nakit teminat gereksinimlerinde fazlaca önemli bir artış olduğunu aktarıyor. Uzmanlar en kuvvetli güç şirketlerinin bile teminat yükü niçiniyle epeyce önemli bir baskı altında olduğunu aktarıyor.
Kuzey Avrupa ülkelerinin ana güç türev piyasasını işleten Nasdaq, hükümetlerin deklare ettiğı acil finansman paketleri daha sonrası Avrupa’daki otoritelerin sıkı regülasyonlar niçiniyle yalnızca nakit üzere likit varlıklarla teminat kabul ettiğini belirtmiş, hükümetlerin paketlerinin piyasaların istikrarını destekleyeceğini açıklamıştı.
“Enerji piyasasında süreçler durma noktasına gelebilir”
Bu risk hala devam ediyor. Norveç’in devlete ilişkin güç şirketi Equinor’un Kıdemli Lider Yardımcısı Helge Haugane, salı günü yaptığı açıklamada “Hükümetler en az 1,5 trilyon doları bulmuş olan marj davetlerinin karşılanması için sağladıkları likiditeyi artırmazsa Avrupa’daki güç trade’i durma noktasına gelebilir” uyarısı yaptı.
“Marj davetlerinde patlama yaşanıyor”
Danske Bank’tan Baş Kredi Analisti Jakob Magnussen de “Marj davetlerinde şu an nitekim bir patlama yaşanıyor. Bilhassa küçük güç şirketleri için önemli bir sorun bu. Aslında vadeler dolunca ve şirketler elektriğini satınca paralarını alacaklar, fakat şu anda fazlaca büyük bir kısa vadeli finansman açığı oluştu ve biroldukça banka güç dalındaki kredileri epeyce süratli artırmak istemeyebilir” değerlendirmesini yapıyor.
Enerji şirketleri bir yandan artan doğalgaz ve elektrik fiyatlarıyla büyük kârlar elde etseler de, hanehalkları ve şirketlere güç akışını yönetebilmek için genelde gereksinim duydukları teminatlar hayli süratli artıyor. Financial Times’da yer alan bir tahlile bakılırsa bankalar finansmanını geri çektiğinde güç bölümünde bir domino tesiri görülebilir ve bu durum güç tedariğinin istikrarına bir tehdit olarak da görülüyor. FT’ye konuşan öteki bir trader da “Şu anda güç piyasasında varolmak için elinizde bulunması gereken nakit imkansız seviyelere yaklaşıyor” diyor.
Trader’lar martta hükümetlere ve merkezlere ‘acil dayanak verin’ demişti
Mart ayında emtia piyasalarında benzeri bir likidite badiresi yaşanmış, Avrupa’nın en büyük güç traderları hükümete ve merkez bankalarına “acil destek” daveti yapmıştı. Financial Times’da yer alan habere bakılırsa BP, Shell üzere güç devlerinin ve Vitol ve Trafigura üzere emtia tüccarlarının yer aldığı Avrupa Güç Tüccarları Federasyonu tarafınca hükümetlere ve merkez bankalarına gönderilen mektupta “doğalgaz ve elektrik piyasalarının işleyişinin devam edebilmesi için dalın zaman-kısıtlı acil likidite dayanağına gereksinim duyduğu” vurgulanmıştı.
Elektrikteki kısa durumlar sıkıştırıyor
Elektrik üreticileri genelde hanehalklarına ve şirketlere sattıkları enerjiyi hedge ediyorlar. Bunu da fizikî piyasada satış yapmadan evvel vadeli piyasalarda kısa konum alarak yapıyorlar. Olağan vakit içinderda elektrik fiyatları arttığında vadeli konumlarda kaybettikleri parayı fizikî piyasada elde ettikleri hasılatlarla kapatabiliyorlar – yahut tam aksisi. Fakat son haftalarda yaşanan volatilite – Almanya’da elektrik meblağları tarihte birinci kere 1000 Euro’nun da üzerine çıkmıştı – elektrik üreticilerinin hedge’lerini etkisiz hale getirdi ve yeni durumları hedge edebilmek için epeyce daha yüksek meblağlara muhtaçlıkları var. Kısa vadeli borçlarını artırmakta zorlanan şirketlere hükümetlerden milyarlarca dolar takviye paketi gelmesinin sebebi de bu marj davetleri.
AVRUPA ACİL DEVALAR ARIYOR
1-DOĞALGAZA DA TAVAN FİYAT GETİRECEKLER
Avrupa doğalgazda tavan fiyat uygulaması getirerek krizi ve bu kışı atlatmaya çalışacak. Kremlin’in yaptırımlar kalkana kadar gaz akışı olmayacağını söylemesi ve Gazprom’un Kuzey Akım 1’deki tüm akışı kesmesi, birlik genelinde biroldukça hükümetin acil durum planlarına geçmesiyle sonuçlandı. AB üyeleri artık de toptan doğalgaz satışlarında tavan fiyat uygulamasına geçmeye hazırlanıyor. Avrupa Komisyonu’nun üye ülkelere tavsiyesi üzerine her ülke kendi güç miksine nazaran bir acil durum toptan satış tavan fiyatı belirleyerek piyasaların düzgün işleyebilmesi ve faaliyetlerin nizamlı devam edebilmesi için uğraşacak. TTF haberlerle %6,5 düşüşle 230 euro/MWh seviyesinde.
2-DOĞALGAZ VE ELEKTRİĞİ PAYLAŞACAKLAR
Ayrıca AB üyeleri doğalgaz ve elektriği paylaşma planları da yapıyor. Fransa ve Almanya kışın birbirlerine yardım etme kelamı verdi. Ukrayna’da da Başbakan 30 milyar metreküplük doğalgaz stoklarının bir kısmını AB ülkelerine gönderebileceklerini söylemiş oldu.
3-NÜKLEER SANTRALLERİ TEKRAR ÇALIŞTIRACAKLAR
Doğalgaz fiyatlarında yaşanan rallinin endüstride faaliyetleri tehlikeye sokması ve birfazlaca ülkede endüstriden kesinti yapılıp hanehalklarına güç sağlanmasını önbakılırsan acil durum planlarının hazırlanması, Avrupa genelinde milyarlarca euro maliyetle kapatılması planlananan birfazlaca nükleer tesisin kapatılmasını da erteliyor. Fransa’da 32 nükleer reaktörün bir daha faaliyete geçeceği açıklamalarının akabinde, Almanya’da da güç şirketi E.ON hükümetin 2022 sonunda kapatılması planlanan Isar 2 nükleer tesisin güç krizini atlatmak için faaliyete hazır biçimde tutulması talebini değerlendirdiklerini duyurdu. Fakat kapatıp açması kolay olmayan ve hayli maliyetli olan nükleer tesislerin hazırda beklemesine ait fizibilite sıkıntıları sürüyor. Büyük olasılıkla hükümetin güç şirketini maddi manada desteklemesi gerekecek.
Enerji piyasalarında meblağların artması kararı, vadeli güç süreçleri yapılan finans piyasalarında marj davetleri 1,5 trilyon dolara ulaştı ve bu durumun yeni bir finansal krizi tetiklemesinden telaş ediliyor. Bu niçinle hükümetler rekor fiyatlar niçiniyle aslında kârları epeyce kuvvetli biçimde artan güç şirketlerine milyarlarca Euro büyüklükte finansal takviye paketleriyle dayanak olmaya çalışıyor.
Finlandiya: Avrupa’da güç dalının ‘Lehman Brothers’ anı
Almanya, İsviçre, Finlandiya, İsveç ve son olarak yeni başbakanıyla İngiltere, güç piyasalarının işleyişinin sürebilmesi için acil finansman paketleri açıklayan ülkeler. Kremlin’in gazı yaptırımlar kalkana kadar kesmesi Finlandiya İktisat Bakanı’nın da sözleriyle 2008 finansal krizinin sembolü haline gelmiş Lehman Brothers’ın güç dalındaki versiyonuna yol açabilir. Salı günü Finlandiya’da devlete ilişkin güç şirketi Fortum’a 2,35 milyar euro (2,3 milyar dolar) geçiş kredisi sağlandı. İsviçre, yenilenebilir güç üretimi ve ticareti yapan Axpo’ya 4 milyar franka varan (4,1 milyar dolar) kredi sınırı açtı. Kredi talebi Axpo’dan geldi lakin şirket çabucak hemen bu krediyi kullanmadı. İktisat Bakanı geçtiğimiz günlerde “en makûs senaryoda finansal krize yol açabilir” diyen İsveç’te de 33 milyar dolarlık bir acil likidite paketi belirtildi. Bloomberg’e konuşan kaynaklara göre İngiltere’de Centrica bankalarla kredilerinin genişletilmesi için görüşüyor. İtalyan A2A FT’ye yaptığı açıklamada şu an likidite sorunu yaşamadıklarını fakat nakit teminat gereksinimlerinde fazlaca önemli bir artış olduğunu aktarıyor. Uzmanlar en kuvvetli güç şirketlerinin bile teminat yükü niçiniyle epeyce önemli bir baskı altında olduğunu aktarıyor.
Kuzey Avrupa ülkelerinin ana güç türev piyasasını işleten Nasdaq, hükümetlerin deklare ettiğı acil finansman paketleri daha sonrası Avrupa’daki otoritelerin sıkı regülasyonlar niçiniyle yalnızca nakit üzere likit varlıklarla teminat kabul ettiğini belirtmiş, hükümetlerin paketlerinin piyasaların istikrarını destekleyeceğini açıklamıştı.
“Enerji piyasasında süreçler durma noktasına gelebilir”
Bu risk hala devam ediyor. Norveç’in devlete ilişkin güç şirketi Equinor’un Kıdemli Lider Yardımcısı Helge Haugane, salı günü yaptığı açıklamada “Hükümetler en az 1,5 trilyon doları bulmuş olan marj davetlerinin karşılanması için sağladıkları likiditeyi artırmazsa Avrupa’daki güç trade’i durma noktasına gelebilir” uyarısı yaptı.
“Marj davetlerinde patlama yaşanıyor”
Danske Bank’tan Baş Kredi Analisti Jakob Magnussen de “Marj davetlerinde şu an nitekim bir patlama yaşanıyor. Bilhassa küçük güç şirketleri için önemli bir sorun bu. Aslında vadeler dolunca ve şirketler elektriğini satınca paralarını alacaklar, fakat şu anda fazlaca büyük bir kısa vadeli finansman açığı oluştu ve biroldukça banka güç dalındaki kredileri epeyce süratli artırmak istemeyebilir” değerlendirmesini yapıyor.
Enerji şirketleri bir yandan artan doğalgaz ve elektrik fiyatlarıyla büyük kârlar elde etseler de, hanehalkları ve şirketlere güç akışını yönetebilmek için genelde gereksinim duydukları teminatlar hayli süratli artıyor. Financial Times’da yer alan bir tahlile bakılırsa bankalar finansmanını geri çektiğinde güç bölümünde bir domino tesiri görülebilir ve bu durum güç tedariğinin istikrarına bir tehdit olarak da görülüyor. FT’ye konuşan öteki bir trader da “Şu anda güç piyasasında varolmak için elinizde bulunması gereken nakit imkansız seviyelere yaklaşıyor” diyor.
Trader’lar martta hükümetlere ve merkezlere ‘acil dayanak verin’ demişti
Mart ayında emtia piyasalarında benzeri bir likidite badiresi yaşanmış, Avrupa’nın en büyük güç traderları hükümete ve merkez bankalarına “acil destek” daveti yapmıştı. Financial Times’da yer alan habere bakılırsa BP, Shell üzere güç devlerinin ve Vitol ve Trafigura üzere emtia tüccarlarının yer aldığı Avrupa Güç Tüccarları Federasyonu tarafınca hükümetlere ve merkez bankalarına gönderilen mektupta “doğalgaz ve elektrik piyasalarının işleyişinin devam edebilmesi için dalın zaman-kısıtlı acil likidite dayanağına gereksinim duyduğu” vurgulanmıştı.
Elektrikteki kısa durumlar sıkıştırıyor
Elektrik üreticileri genelde hanehalklarına ve şirketlere sattıkları enerjiyi hedge ediyorlar. Bunu da fizikî piyasada satış yapmadan evvel vadeli piyasalarda kısa konum alarak yapıyorlar. Olağan vakit içinderda elektrik fiyatları arttığında vadeli konumlarda kaybettikleri parayı fizikî piyasada elde ettikleri hasılatlarla kapatabiliyorlar – yahut tam aksisi. Fakat son haftalarda yaşanan volatilite – Almanya’da elektrik meblağları tarihte birinci kere 1000 Euro’nun da üzerine çıkmıştı – elektrik üreticilerinin hedge’lerini etkisiz hale getirdi ve yeni durumları hedge edebilmek için epeyce daha yüksek meblağlara muhtaçlıkları var. Kısa vadeli borçlarını artırmakta zorlanan şirketlere hükümetlerden milyarlarca dolar takviye paketi gelmesinin sebebi de bu marj davetleri.
AVRUPA ACİL DEVALAR ARIYOR
1-DOĞALGAZA DA TAVAN FİYAT GETİRECEKLER
Avrupa doğalgazda tavan fiyat uygulaması getirerek krizi ve bu kışı atlatmaya çalışacak. Kremlin’in yaptırımlar kalkana kadar gaz akışı olmayacağını söylemesi ve Gazprom’un Kuzey Akım 1’deki tüm akışı kesmesi, birlik genelinde biroldukça hükümetin acil durum planlarına geçmesiyle sonuçlandı. AB üyeleri artık de toptan doğalgaz satışlarında tavan fiyat uygulamasına geçmeye hazırlanıyor. Avrupa Komisyonu’nun üye ülkelere tavsiyesi üzerine her ülke kendi güç miksine nazaran bir acil durum toptan satış tavan fiyatı belirleyerek piyasaların düzgün işleyebilmesi ve faaliyetlerin nizamlı devam edebilmesi için uğraşacak. TTF haberlerle %6,5 düşüşle 230 euro/MWh seviyesinde.
2-DOĞALGAZ VE ELEKTRİĞİ PAYLAŞACAKLAR
Ayrıca AB üyeleri doğalgaz ve elektriği paylaşma planları da yapıyor. Fransa ve Almanya kışın birbirlerine yardım etme kelamı verdi. Ukrayna’da da Başbakan 30 milyar metreküplük doğalgaz stoklarının bir kısmını AB ülkelerine gönderebileceklerini söylemiş oldu.
3-NÜKLEER SANTRALLERİ TEKRAR ÇALIŞTIRACAKLAR
Doğalgaz fiyatlarında yaşanan rallinin endüstride faaliyetleri tehlikeye sokması ve birfazlaca ülkede endüstriden kesinti yapılıp hanehalklarına güç sağlanmasını önbakılırsan acil durum planlarının hazırlanması, Avrupa genelinde milyarlarca euro maliyetle kapatılması planlananan birfazlaca nükleer tesisin kapatılmasını da erteliyor. Fransa’da 32 nükleer reaktörün bir daha faaliyete geçeceği açıklamalarının akabinde, Almanya’da da güç şirketi E.ON hükümetin 2022 sonunda kapatılması planlanan Isar 2 nükleer tesisin güç krizini atlatmak için faaliyete hazır biçimde tutulması talebini değerlendirdiklerini duyurdu. Fakat kapatıp açması kolay olmayan ve hayli maliyetli olan nükleer tesislerin hazırda beklemesine ait fizibilite sıkıntıları sürüyor. Büyük olasılıkla hükümetin güç şirketini maddi manada desteklemesi gerekecek.