Beykozlu
New member
Küresel ısınma ve iklim değişikliğiyle çaba 1990’lı yılların başından bu yana dünya ülkelerinin gündeminde yer alıyor.
1992’de imzalanan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı (UNFCCC), iklim değişikliğini ele alan birinci global resmi adım oldu ve bu kontrat üzerinden her yıl Taraflar Konferansı (COP) ismi altında yıllık bir forum oluşturuldu.
COP’lar 1997’de birinci vakit içinderda kanunen bağlayıcı iklim mutabakatı olan Kyoto Protokolü’nü doğurdu. Gelişmiş ülkelerin sera gazı salımlarını 1990 düzeylerinin yüzde 5 altına düşürmesini gerektiren Kyoto Protokolü, gelişmekte olan ülkeleri bağlamadığı için Çin ve Hindistan üzere en çok karbon salımı yapan ülkeleri dışarıda bırakıyor.
PARİS İKLİM MUTABAKATI’YLA GLOBAL ISINMAYI 2 DERECE DÜŞÜRMEK HEDEFLENDİ
12 Aralık 2015’te COP21 ile Paris’te, bugüne kadarki en kıymetli iklim değişikliği mutabakatı imzalandı. Tüm ülkelerin karbon salımını azaltacak taahhütler vermesini gerektiren muahede, global ısınmayı sanayileşme öncesine -yaklaşık 150 yıl öncesi- nazaran 2 santigrat dereceyle sınırlama, hatta 1,5 santigrat derecede tutmayı hedefliyor.
Anlaşma, 21. yüzyılın ikinci yarısında ise karbon salımını sıfıra düşürmeyi amaçlıyor.
Sadece Eritre, İran, Libya ve Yemen’in imzalamadığı mutabakatla her 5 yılda bir ülkelerin maksatlarına ulaşmada gösterdiği gelişimi ölçmesi planlanıyor, birinci ölçümün 2023’te yapılması hedefleniyor. Lakin ülkelerin kendi belirledikleri maksatlara ulaşmaları için bağlayıcı bir düzenek bulunmuyor.
“SONUÇLARI ÇOK ÖNEMLİ OLACAK”
Birleşmiş Milletler organı olarak 1998’de kurulan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) 2021 yılında yayımladığı rapora nazaran, dünyanın ortalama sıcaklığı son 150 yılda 1,1 santigrat derece artarak 800 bin yıldan fazla arttı.
İki yüz bilim insanı tarafınca hazırlanan rapor, ülkelerin karbon salımlarını süratlice azaltsalar bile 20 yıl içerisinde dünyanın sıcaklığının en az 1,5 santigrat derece artacağını ortaya koydu.
Bu artış, sıcak hava dalgalarına, kuraklık ve sellere, deniz suyu düzeyinin yükselmesine, okyanuslarda mercan kayalıklarının yüzde 90’ının yok bulunmasına, suyun daha asidik bulunmasına, kutuplarda buzulların erimesine, biroldukça bitki ve hayvan çeşidinin kaybbulunmasına niye olacak.
Eğer sıcaklık artışı 2 santigrat dereceye varırsa, sonuçları epey daha önemli olacak.
PARİS’TE VERİLEN VAATLER MUTABAKAT MAKSATLARININ GERİSİNDE
Almanya merkezli kar gütmeyen Climate Analytics ve NewClimate Institute kuruluşlarınca oluşturulan İklim Hareket İzleyicisine (CAT) göre ise ülkelerin Paris Antlaşması’nda vadettikleri karbon salımını düşürme düzeyleri sonucunda 2100 yılında sıcaklık artışı 2,4 santigrat derece olacak.
Halihazırdaki iklim siyasetleri ve karbon salımı düzeylerine nazaran, 2100’de sıcaklık artışı 2,6 santigrat derece, ülkeler 2030 ve sonrasındasında güncelledikleri amaçlarını karşılasalar bile 2100 yılında sıcaklık artışı en az 2,1 derece olacak.
En az 140 ülkenin sıfır karbon salımı gayesine ulaşması durumunda ise 2100’de sıcaklık artışı 1,8 santigrat derecede kalacak.
ZARAR VE ZİYAN FONU KURULDU
Öte yandan, 6-20 Kasım’da Mısır’da düzenlenen COP27 tepesi, karbon salımının azalması konusunda siyasetler üretme noktasında yetersiz kalırken, en az karbon salımı yaptıkları biçimde global ısınmadan en çok etkilenen gelişmekte olan ülkelere yönelik “iklim ziyan ve ziyan” fonunun kurulması konusunda değerli adımlarla son buldu.
en çok karbon salımını yapan ABD ve öbür gelişmiş varlıklı ülkeler, uzun müddettir karşı çıktıkları bu çeşit bir tazmin fonuna COP27’de onay verdi. Fonun bilgileri gelecek yıl Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) yapılacak COP28’de katılaşacak.
COP27 ayrıyeten, kalkınma bankalarına uygulamalarını ve evvelarini güncelleme davetinde bulundu.
Paris Muahedesinde yer alan 1,5 santigrat sıcaklık artışı gayesini sürdüren COP27, buna karşın karbon salımını düşürme noktasında ivme kazandıracak tedbirler sunmadı.
COP27’de kömür kullanmasının azaltılması da yer alırken, tüm yakıtların azaltılması gündeme alınmadı.
Gelişmiş ülkelerin 2009’da gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğiyle çaba siyasetlerini destekleme ve her yıl 100 milyar dolar aktarma kelamlarını çabucak hemen gerçekleştirmemesi ise oldukcaça eleştiriliyor. (AA)
1992’de imzalanan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı (UNFCCC), iklim değişikliğini ele alan birinci global resmi adım oldu ve bu kontrat üzerinden her yıl Taraflar Konferansı (COP) ismi altında yıllık bir forum oluşturuldu.
COP’lar 1997’de birinci vakit içinderda kanunen bağlayıcı iklim mutabakatı olan Kyoto Protokolü’nü doğurdu. Gelişmiş ülkelerin sera gazı salımlarını 1990 düzeylerinin yüzde 5 altına düşürmesini gerektiren Kyoto Protokolü, gelişmekte olan ülkeleri bağlamadığı için Çin ve Hindistan üzere en çok karbon salımı yapan ülkeleri dışarıda bırakıyor.
PARİS İKLİM MUTABAKATI’YLA GLOBAL ISINMAYI 2 DERECE DÜŞÜRMEK HEDEFLENDİ
12 Aralık 2015’te COP21 ile Paris’te, bugüne kadarki en kıymetli iklim değişikliği mutabakatı imzalandı. Tüm ülkelerin karbon salımını azaltacak taahhütler vermesini gerektiren muahede, global ısınmayı sanayileşme öncesine -yaklaşık 150 yıl öncesi- nazaran 2 santigrat dereceyle sınırlama, hatta 1,5 santigrat derecede tutmayı hedefliyor.
Anlaşma, 21. yüzyılın ikinci yarısında ise karbon salımını sıfıra düşürmeyi amaçlıyor.
Sadece Eritre, İran, Libya ve Yemen’in imzalamadığı mutabakatla her 5 yılda bir ülkelerin maksatlarına ulaşmada gösterdiği gelişimi ölçmesi planlanıyor, birinci ölçümün 2023’te yapılması hedefleniyor. Lakin ülkelerin kendi belirledikleri maksatlara ulaşmaları için bağlayıcı bir düzenek bulunmuyor.
“SONUÇLARI ÇOK ÖNEMLİ OLACAK”
Birleşmiş Milletler organı olarak 1998’de kurulan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) 2021 yılında yayımladığı rapora nazaran, dünyanın ortalama sıcaklığı son 150 yılda 1,1 santigrat derece artarak 800 bin yıldan fazla arttı.
İki yüz bilim insanı tarafınca hazırlanan rapor, ülkelerin karbon salımlarını süratlice azaltsalar bile 20 yıl içerisinde dünyanın sıcaklığının en az 1,5 santigrat derece artacağını ortaya koydu.
Bu artış, sıcak hava dalgalarına, kuraklık ve sellere, deniz suyu düzeyinin yükselmesine, okyanuslarda mercan kayalıklarının yüzde 90’ının yok bulunmasına, suyun daha asidik bulunmasına, kutuplarda buzulların erimesine, biroldukça bitki ve hayvan çeşidinin kaybbulunmasına niye olacak.
Eğer sıcaklık artışı 2 santigrat dereceye varırsa, sonuçları epey daha önemli olacak.
PARİS’TE VERİLEN VAATLER MUTABAKAT MAKSATLARININ GERİSİNDE
Almanya merkezli kar gütmeyen Climate Analytics ve NewClimate Institute kuruluşlarınca oluşturulan İklim Hareket İzleyicisine (CAT) göre ise ülkelerin Paris Antlaşması’nda vadettikleri karbon salımını düşürme düzeyleri sonucunda 2100 yılında sıcaklık artışı 2,4 santigrat derece olacak.
Halihazırdaki iklim siyasetleri ve karbon salımı düzeylerine nazaran, 2100’de sıcaklık artışı 2,6 santigrat derece, ülkeler 2030 ve sonrasındasında güncelledikleri amaçlarını karşılasalar bile 2100 yılında sıcaklık artışı en az 2,1 derece olacak.
En az 140 ülkenin sıfır karbon salımı gayesine ulaşması durumunda ise 2100’de sıcaklık artışı 1,8 santigrat derecede kalacak.
ZARAR VE ZİYAN FONU KURULDU
Öte yandan, 6-20 Kasım’da Mısır’da düzenlenen COP27 tepesi, karbon salımının azalması konusunda siyasetler üretme noktasında yetersiz kalırken, en az karbon salımı yaptıkları biçimde global ısınmadan en çok etkilenen gelişmekte olan ülkelere yönelik “iklim ziyan ve ziyan” fonunun kurulması konusunda değerli adımlarla son buldu.
en çok karbon salımını yapan ABD ve öbür gelişmiş varlıklı ülkeler, uzun müddettir karşı çıktıkları bu çeşit bir tazmin fonuna COP27’de onay verdi. Fonun bilgileri gelecek yıl Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) yapılacak COP28’de katılaşacak.
COP27 ayrıyeten, kalkınma bankalarına uygulamalarını ve evvelarini güncelleme davetinde bulundu.
Paris Muahedesinde yer alan 1,5 santigrat sıcaklık artışı gayesini sürdüren COP27, buna karşın karbon salımını düşürme noktasında ivme kazandıracak tedbirler sunmadı.
COP27’de kömür kullanmasının azaltılması da yer alırken, tüm yakıtların azaltılması gündeme alınmadı.
Gelişmiş ülkelerin 2009’da gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğiyle çaba siyasetlerini destekleme ve her yıl 100 milyar dolar aktarma kelamlarını çabucak hemen gerçekleştirmemesi ise oldukcaça eleştiriliyor. (AA)