Çin kaynaklı tedarik sorunu büyüyebilir

Beykozlu

New member
Hilal SARI

Çin Devlet Lideri Xi Jinping, geçen hafta Çin Komünist Partisi’nin polit ofis komitesiyle yaptığı toplantı daha sonrası tartışmalı ‘sıfır COVID’ siyasetlerini bırakmayacaklarını bir defa daha vurguladı. ABD ve Avrupa’da maske mecburiliği ve aşı pasaportu uygulamalarının sonuna gelinirken, Şangay’da ve başşehir Pekin’de karantinalar ve kitlesel testler devam ediyor. Fabrikalar Çin hükümetinin gerekli gördüğü bölgelerde, çalışanların fabrikalarda yaşayarak dışardan kimse ile temas etmediği ‘balon’ sistemiyle çalışmaya devam ediyor. Bir aydan uzun bir süre evvel başlayan Şangay karantinalarının Mayıs sonuna kadar uzaması, kitlesel testlerin ise bir rutin haline gelmesi bekleniyor.

“Balon sistemiyle çalışan fabrikadan kaçmaya çalıştılar”

Lakin Apple ve Tesla üzere şirketlerin tedarikçilerinden olan Tayland merkezli Quanta’nın Şangay fabrikasında yaşanan kimi sıkıntılar, ‘balon’ sisteminde dahi aksamalar olacağının işaretçisi. Toplumsal medyada yayınlanan bir imaj, ‘balon’ sistemiyle çalışan fabrikadaki yüzlerce çalışanın, içeride olumlu hadise çıkmasına karşın fabrikada kalmaya zorlandığını, güvenlik nazaranvlilerine karşı gelerek fabrika kapılarından kaçmaya çalıştıklarını gösteriyor. Quanta Apple’ın MacBook üretiminin büyük bir kısmını yapıyor ve Tesla için ise bilgisayar devre kartları üretiyor. 18 Nisan’da çalışanın yalnızca yüzde 5’iyle balon sistemine geçen şirket bu işgücünü 22 Nisan itibariyle üç katına çıkarmayı planlıyordu. Fakat artan hadiseler bu planları şimdiden bozmuş olabilir. Çin toplumsal medya platformlarında yayınlanan manzaraların kısa müddette sansürlendiği de aktarılıyor.

Kitlesel test rutin haline geldi, müspet çıkınca hayat zorlaşıyor

Pekin’de kitlesel test bir rutin haline gelmiş durumda ve pazar günü milyonlarca Pekin sakini – Şangay’daki üzere kitlesel bir karantina uygulanmaması maksadıyla – bir sefer daha test edildi. Spor salonları ve cümbüş yerleri kapalı, restoranda yemek yemek yasak, toplu taşıma değerli ölçüde azaltıldı. Ticaret merkezi Şangay’da yalnızca geçen hafta 25 milyon şahsa toplamda 63 milyon PCR testi ve 126 milyon süratli antikor testi yapıldı. Pekin, Şangay ve öteki büyük Çin kentlerinde devam eden tüm bu katı tedbirler hem Çin vatandaşlarının psikolojisini zorluyor, birebir vakitte dünyanın en büyük 2. iktisadını baskılayarak, global tedarik zincirlerine ve milletlerarası ticarete de gölge ediyor. Türkiye’deki ‘Hayat Meskene Sığar’ gibisi bir uygulamada olumlu yahut temaslı olarak kayda geçmek istemeyen Çinli tüketiciler faaliyetlerini değerli ölçüde kısıtlıyor. Açık olan şirketler de tüketicilerin enfekste beşerlerle birebir ortama girme riskini almamak için konutlarından çıkmadığını aktarıyor. İşsizlik mart ayında yüzde 5,8 ile Mayıs 2020’den bu yana en yüksek seviyeye geldi ve 15 büyük kentte yüzde 6 ile rekorda. Lakin maliyetine karşın Çin hükümeti şimdilik sıfır COVID siyasetlerine bağlı kalmakta kararlı.

Karantina yuan ve döviz rezervini de vuruyor

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) sıkılaşma döngüsünde vites yükseltmesiyle güçlenen dolar ve yabancı yatırımcıların Çin’in yavaşlamasından telaş etmesi, ülkenin döviz rezervlerindeki düşüşü hızlandırdı. Nisan ayında Çin’in döviz rezervleri Mayıs 2020’den bu yana en keskin düşüşü kaydetti ve 68 milyar dolar düşüşle 3,12 trilyon dolara geriledi. Çin Yuanı nisan ayında dolara karşı yüzde 4 bedel kaybederken, dolar endeksi nisan ayında yüzde 5 yükseldi. Resmi datalara bakılırsa dünyanın en büyük döviz rezervine sahip Çin’in döviz rezervleri yılın birinci dört ayında 130 milyar dolar düştü. 2021 yılında Çin’in döviz rezervi 33,6 milyar dolar artmıştı.
 
Üst