Beykozlu
New member
Avrupa’da 2022’de sandığa giden 11 ülkede belirleyici nitelikte seçimler yapılırken kimileri uzun müddet hükümetsiz kaldı, kimilerinde ise çok sağcı adaylar başa geçti.
Avrupa’da bu sene Emmanuel Macron’dan Viktor Orban’a kadar birfazlaca önder, hem kendi ülkelerinde hem kıta genelinde dinamikleri değiştirebilecek “seçim sınavı” verdi.
11 ülkede genel seçim yapıldı. Bu ülkelerden kimilerinde uzun müddet hükümet kurulamadı.
En dikkati cazip öge Fransa, İsveç ve İtalya’da çok sağcı adayların hatırı sayılır oylar alması oldu.
Yılın birinci genel seçimi, 26 Mart’ta Malta’da düzenlendi.
2013 yılından bu yana iktidarda olan Emekçi Partisi (PL), üst üste üçüncü defa genel seçimlerden zaferle ayrıldı. Robert Abela, bir daha başbakan seçildi.
Batı Balkanlar ve Avrupa Birliği’nin “aykırı” önderleri birebir gün zaferlerini kutladı
3 Nisan’da hem Sırbistan hem Macaristan’da seçim yapıldı. Biri Batı Balkanlar’da, başkası Avrupa Birliği’nde (AB) zorlayıcı tavrıyla dikkati çeken iki ülkede de mevcut başkanlar koltuklarını korudu.
Sırbistan’da yapılan seçimde, Ukrayna savaşıyla ilgili Rusya yanlısı tavır sergileyip bu konuda AB’nin yaptırımlarına katılmayan ve son periyotta Kosova ile yaşadığı gerginlikle AB tarafınca sık sık uyarılan Aleksandar Vucic idaresi, bir daha seçildi.
Macaristan’da AB’nin hukukun üstünlüğünü ihlal ettiği sebebi öne sürülerek eleştirdiği, fonlarını kesme seçeneğini devreye koyduğu ve bunun karşılığında başta Rusya-Ukrayna konusu olmak üzere AB’ye çeşitli tehditler yönelten Viktor Orban, bir ezici seçim galibiyeti daha aldı.
Orban, 2010’da oturduğu başbakanlık koltuğunu bırakmamış oldu.
Fransa
2022, Fransa için halkın 2’si cumhurbaşkanlığı, 2’si parlamento olmak üzere 4 kere sandık başına gittiği kritik bir yıl oldu.
Aşırı sağcı aday Marine Le Pen, 10 Nisan’daki birinci cinste mevcut önder Emmanuel Macron’un karşısına çıktı. Yüzde 50’yi geçen aday olmadığı için seçim ikinci çeşide kaldı. 24 Nisan’da Macron, Le Pen karşısında galip çıktı. Fakat bu seçim, “Le Pen ve çok sağın oylarını artırdığı tarihi bir seçim” olarak kayıtlara geçti.
Fransa’da milletvekillerinin belirleneceği genel seçimlerinin birinci çeşidi 12 Haziran’da, ikinci tipi 19 Haziran’da yapıldı. İkinci sefer cumhurbaşkanı seçilen Macron’un vaatlerini yerine getirebilmesi için genel seçimlerde mecliste salt çoğunluğu sağlayabilmesi ve hükümeti kurabilmesi büyük ehemmiyet taşıyordu. Lakin bu, mümkün olmadı. Çok solcu Jean-Luc Melenchon’un teşebbüsüyle kurulan Nupes ittifakı, ülkenin Meclisteki birinci muhalif siyasi gücü haline gelirken, çok sağ Ulusal Birlik (RN) 89 milletvekili çıkararak “tarihi” bir sayıya imza attı.
Mecliste salt çoğunluğu kaybeden hükümetin meşruiyeti tartışma konusu haline geldi.
Kuzey İrlanda
Kuzey İrlanda’da 5 Mayıs’taki parlamento seçimlerini, İngiltere’den ayrılıp İrlanda Cumhuriyeti ile birleşmeyi savunan Sinn Fein kazandı.
Bu sonuçla bölgenin 100 yıllık tarihinde birinci kere İrlanda milliyetçisi bir parti, seçimde birinci sırayı alarak başbakan çıkartma talihini elde etmişti.
Kuzey İrlanda’ya özel yetki paylaşımı muahedesine göre, birinci ve ikinci partilerin bölgeyi birlikte yönetmesi gerekirken, seçimlerden ikinci çıkan Demokratik Birlik Partisi (DUP) ile Sinn Fein hala ortak idare oluşturamadı. Ülkede bu yıl ortasında tekrar seçime gidileceği duyurulsa da şimdilik ertelenmiş görünüyor.
İsveç
Aşırı sağ siyasetin İtalya’dan evvel en yakın vakitteki kazanımı İsveç’te oldu. 11 Eylül’de yapılan seçimlerde, çok sağ görüşlü İsveç Demokratlar Partisinin (SD) oy oranını yüzde 20,5’e kadar yükselterek ülkenin 2. büyük partisi durumuna gelmesi dikkati çekti.
Hükümeti kurma bakılırsavi, ölçülü Muhafazakar Parti (M) başkanı Ulf Kristersson’a verildi.
Sağ blok partiler yüzde 49,6, azınlık hükümeti ile iktidardaki sol blok partiler ise yüzde 48,9 oy aldı.
36 gün daha sonra sağ koalisyon hükümeti kuruldu. Çok sağcı SD de hükümete dışarıdan dayanak verdiğini deklare etti.
İtalya
İtalya, Başbakan Draghi’nin istifasının akabinde 25 Eylül 2022’de erken parlamento seçimlerine gitti.
Aşırı sağcı İtalya’nın Kardeşleri Partisi (FdI) ve Lideri Giorgia Meloni’nin liderlik ettiği sağ ittifak, hem Senato’da tıpkı vakitte Temsilciler Meclisi’nde de hükümet kuracak çoğunluk sayısını elde etti.
21 Ekim’de Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella, yeni hükümeti kurma bakılırsavini Giorgia Meloni’ye verdi.
Aşırı sağcı Meloni bu biçimdece İtalya’nın birinci bayan başbakanı oldu.
Avrupa ülkelerinde son senelerda yükselen çok sağ eğilimler, birinci kesin zaferini ve iktidar koltuğunu İtalya’da elde etti.
2 Ekim’de Bulgaristan, Bosna Hersek ve Letonya sandık başına gitti
Bulgaristan’da son 2 yılda 5 kere genel seçim yapıldı. 2021’den bu yana yapılan üçüncü erken parlamento seçiminin akabinde parlamentoya 7 parti girdi. Eski Başbakan Borisov’un GERB partisi oyların yüzde 25,37’sini alarak birinci sırada yer aldı. Üyelerinin çoğunluğunu Türk ve Müslümanların oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi Partisi, ülkenin üçüncü en büyük siyasi gücü oldu. Lakin hükümetin hala kurulamadığı ülkede partiler, erken seçimin kaçınılmaz olduğunu düşünüyor.
Bosna Hersek’te kanton, entite ve ulusal parlamentolar ile Devlet Başkanlığı Kurulu üyelerinin belirlendiği seçimde Devlet Başkanlığı Kurulunun Boşnak üyesi Denis Becirovic, Hırvat üyesi Zeljko Komsic ve Sırp üyesi Zeljka Cvijanovic oldu.
Bosna Hersek’in iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti (RS) Başkanlığı için Milorad Dodik oyların çoğunluğunu aldı. RS’deki muhalefet partileri seçimlerin yenidenlanmasını talep ederken bunu destekleyen binlerce kişi sokağa döküldü. Oylar bir daha sayıldı lakin sonuç değişmedi.
Letonya genel seçimlerinde en çok oyu, Başbakan Krisjanis Karins’in iktidardaki Yeni Birlik Partisi aldı, Karins bir daha başbakan seçildi. Rusya-Ukrayna Savaşı, etnik Rus azınlık problemindeki fikir ayrılıkları ve yüksek güç fiyatlarıyla gelen ekonomik tasaların içinde gerçekleşen seçimde, Rusya yanlısı Ahenk Partisinin yalnızca yüzde 4,8 oy alması dikkati çekti.
Slovenya
23 Ekim’de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimi, adayların yüzde 50’nin üzerinde oy alamaması niçiniyle ikinci çeşide kaldı.
Slovenya Korsan Partisi ile Avrupa Yeşiller Partisinin dayanağını alan bağımsız aday Pirc Musar, oyların yüzde 53,86’sını alarak ülkenin birinci bayan cumhurbaşkanı seçildi.
Danimarka
Danimarka, Rusya ile Ukrayna içindeki savaşın tetiklediği güvenlik tasalarının ve güç krizinin tırmandığı bir periyotta planlanandan 7 ay evvel yapılacak erken genel seçimler için 1 Kasım’da sandık başına gitti.
Başbakan Mette Frederiksen’in Toplumsal Demokratlar Partisi en çok oy alan parti olurken onu destekleyen merkez sol ittifakı da parlamentoda çoğunluğu elde etti.
Sosyal Demokratlar, son 20 yılda aldıkları en yüksek oran olan yüzde 27,5 ile bir daha parlamentonun en büyük kümesi oldu. Fakat Frederiksen başkanlığındaki hükümet, 42 gün daha sonra kurulabildi. Ülkede 44 yıl daha sonra birinci kere sağ ve sol partiler bir ortaya gelerek koalisyon hükümeti oluşturdu.
“2022’nin en belirleyici seçimi İtalya’nınkiydi”
İtalyan çok sağından evvel Fransa, İsveç, Hollanda üzere öbür Avrupa ülkelerinde çok sağ partiler yükseliyordu. Lakin çok sağ, birinci sefer İtalya’da büyük ortak olarak iktidara gelmiş oldu.
Avrupa’daki “seçimler yılını” AA muhabirine pahalandıran Brüksel merkezli niyet kuruluşu Avrupa Siyasetleri Merkezi (EPC) analisti Perle Petit, “En belirleyici seçim, Meloni’nin çok sağ partisinin en epey oyu aldığı ve ülkenin birinci çok sağ başkanlı koalisyonunu oluşturduğu seçimdi.” dedi.
kararın tek başına tahlil edildiğinde şaşırtan olmadığını belirten Petit, “Avrupa genelinde oy sandıklarında ve parlamentolarda çok sağın ağırlaştığını görüyoruz. Meloni üzere siyasetçiler aniden ortaya çıkmıyor. Bu eğilim, yeni değil. Tasa verici olan, bunun Avrupa çapında olması ve sürat kazanması.” diye konuştu.
Petit, şunları kaydetti:
“Bu yıl, biroldukça ülkede çok sağ telaffuzun, ana akım siyasi tartışmalara katıldığını, bu biçimdece normalleştirildiğini gördük ve siyasette merkezden sağa gerçek eksen kaymasına şahit olduk. İtalya seçimlerinin gösterdiği şey, popülist telaffuzun, kısmen Avrupa’nın karşı karşıya olduğu krizlere bir reaksiyon olarak başarılı olduğu ve bu niçinle Avrupa’daki istikrarın ağır bir biçimde sağa yanlışsız kaydığıydı. Bu eğilim devam ederse daha az özgür, daha az eşitlikçi bir Avrupa ve azınlık ve göçmen hakları üzere demokratik pahaların tehlikede olduğunu nazaranceğiz.”
Avrupa’da bu sene Emmanuel Macron’dan Viktor Orban’a kadar birfazlaca önder, hem kendi ülkelerinde hem kıta genelinde dinamikleri değiştirebilecek “seçim sınavı” verdi.
11 ülkede genel seçim yapıldı. Bu ülkelerden kimilerinde uzun müddet hükümet kurulamadı.
En dikkati cazip öge Fransa, İsveç ve İtalya’da çok sağcı adayların hatırı sayılır oylar alması oldu.
Yılın birinci genel seçimi, 26 Mart’ta Malta’da düzenlendi.
2013 yılından bu yana iktidarda olan Emekçi Partisi (PL), üst üste üçüncü defa genel seçimlerden zaferle ayrıldı. Robert Abela, bir daha başbakan seçildi.
Batı Balkanlar ve Avrupa Birliği’nin “aykırı” önderleri birebir gün zaferlerini kutladı
3 Nisan’da hem Sırbistan hem Macaristan’da seçim yapıldı. Biri Batı Balkanlar’da, başkası Avrupa Birliği’nde (AB) zorlayıcı tavrıyla dikkati çeken iki ülkede de mevcut başkanlar koltuklarını korudu.
Sırbistan’da yapılan seçimde, Ukrayna savaşıyla ilgili Rusya yanlısı tavır sergileyip bu konuda AB’nin yaptırımlarına katılmayan ve son periyotta Kosova ile yaşadığı gerginlikle AB tarafınca sık sık uyarılan Aleksandar Vucic idaresi, bir daha seçildi.
Macaristan’da AB’nin hukukun üstünlüğünü ihlal ettiği sebebi öne sürülerek eleştirdiği, fonlarını kesme seçeneğini devreye koyduğu ve bunun karşılığında başta Rusya-Ukrayna konusu olmak üzere AB’ye çeşitli tehditler yönelten Viktor Orban, bir ezici seçim galibiyeti daha aldı.
Orban, 2010’da oturduğu başbakanlık koltuğunu bırakmamış oldu.
Fransa
2022, Fransa için halkın 2’si cumhurbaşkanlığı, 2’si parlamento olmak üzere 4 kere sandık başına gittiği kritik bir yıl oldu.
Aşırı sağcı aday Marine Le Pen, 10 Nisan’daki birinci cinste mevcut önder Emmanuel Macron’un karşısına çıktı. Yüzde 50’yi geçen aday olmadığı için seçim ikinci çeşide kaldı. 24 Nisan’da Macron, Le Pen karşısında galip çıktı. Fakat bu seçim, “Le Pen ve çok sağın oylarını artırdığı tarihi bir seçim” olarak kayıtlara geçti.
Fransa’da milletvekillerinin belirleneceği genel seçimlerinin birinci çeşidi 12 Haziran’da, ikinci tipi 19 Haziran’da yapıldı. İkinci sefer cumhurbaşkanı seçilen Macron’un vaatlerini yerine getirebilmesi için genel seçimlerde mecliste salt çoğunluğu sağlayabilmesi ve hükümeti kurabilmesi büyük ehemmiyet taşıyordu. Lakin bu, mümkün olmadı. Çok solcu Jean-Luc Melenchon’un teşebbüsüyle kurulan Nupes ittifakı, ülkenin Meclisteki birinci muhalif siyasi gücü haline gelirken, çok sağ Ulusal Birlik (RN) 89 milletvekili çıkararak “tarihi” bir sayıya imza attı.
Mecliste salt çoğunluğu kaybeden hükümetin meşruiyeti tartışma konusu haline geldi.
Kuzey İrlanda
Kuzey İrlanda’da 5 Mayıs’taki parlamento seçimlerini, İngiltere’den ayrılıp İrlanda Cumhuriyeti ile birleşmeyi savunan Sinn Fein kazandı.
Bu sonuçla bölgenin 100 yıllık tarihinde birinci kere İrlanda milliyetçisi bir parti, seçimde birinci sırayı alarak başbakan çıkartma talihini elde etmişti.
Kuzey İrlanda’ya özel yetki paylaşımı muahedesine göre, birinci ve ikinci partilerin bölgeyi birlikte yönetmesi gerekirken, seçimlerden ikinci çıkan Demokratik Birlik Partisi (DUP) ile Sinn Fein hala ortak idare oluşturamadı. Ülkede bu yıl ortasında tekrar seçime gidileceği duyurulsa da şimdilik ertelenmiş görünüyor.
İsveç
Aşırı sağ siyasetin İtalya’dan evvel en yakın vakitteki kazanımı İsveç’te oldu. 11 Eylül’de yapılan seçimlerde, çok sağ görüşlü İsveç Demokratlar Partisinin (SD) oy oranını yüzde 20,5’e kadar yükselterek ülkenin 2. büyük partisi durumuna gelmesi dikkati çekti.
Hükümeti kurma bakılırsavi, ölçülü Muhafazakar Parti (M) başkanı Ulf Kristersson’a verildi.
Sağ blok partiler yüzde 49,6, azınlık hükümeti ile iktidardaki sol blok partiler ise yüzde 48,9 oy aldı.
36 gün daha sonra sağ koalisyon hükümeti kuruldu. Çok sağcı SD de hükümete dışarıdan dayanak verdiğini deklare etti.
İtalya
İtalya, Başbakan Draghi’nin istifasının akabinde 25 Eylül 2022’de erken parlamento seçimlerine gitti.
Aşırı sağcı İtalya’nın Kardeşleri Partisi (FdI) ve Lideri Giorgia Meloni’nin liderlik ettiği sağ ittifak, hem Senato’da tıpkı vakitte Temsilciler Meclisi’nde de hükümet kuracak çoğunluk sayısını elde etti.
21 Ekim’de Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella, yeni hükümeti kurma bakılırsavini Giorgia Meloni’ye verdi.
Aşırı sağcı Meloni bu biçimdece İtalya’nın birinci bayan başbakanı oldu.
Avrupa ülkelerinde son senelerda yükselen çok sağ eğilimler, birinci kesin zaferini ve iktidar koltuğunu İtalya’da elde etti.
2 Ekim’de Bulgaristan, Bosna Hersek ve Letonya sandık başına gitti
Bulgaristan’da son 2 yılda 5 kere genel seçim yapıldı. 2021’den bu yana yapılan üçüncü erken parlamento seçiminin akabinde parlamentoya 7 parti girdi. Eski Başbakan Borisov’un GERB partisi oyların yüzde 25,37’sini alarak birinci sırada yer aldı. Üyelerinin çoğunluğunu Türk ve Müslümanların oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi Partisi, ülkenin üçüncü en büyük siyasi gücü oldu. Lakin hükümetin hala kurulamadığı ülkede partiler, erken seçimin kaçınılmaz olduğunu düşünüyor.
Bosna Hersek’te kanton, entite ve ulusal parlamentolar ile Devlet Başkanlığı Kurulu üyelerinin belirlendiği seçimde Devlet Başkanlığı Kurulunun Boşnak üyesi Denis Becirovic, Hırvat üyesi Zeljko Komsic ve Sırp üyesi Zeljka Cvijanovic oldu.
Bosna Hersek’in iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti (RS) Başkanlığı için Milorad Dodik oyların çoğunluğunu aldı. RS’deki muhalefet partileri seçimlerin yenidenlanmasını talep ederken bunu destekleyen binlerce kişi sokağa döküldü. Oylar bir daha sayıldı lakin sonuç değişmedi.
Letonya genel seçimlerinde en çok oyu, Başbakan Krisjanis Karins’in iktidardaki Yeni Birlik Partisi aldı, Karins bir daha başbakan seçildi. Rusya-Ukrayna Savaşı, etnik Rus azınlık problemindeki fikir ayrılıkları ve yüksek güç fiyatlarıyla gelen ekonomik tasaların içinde gerçekleşen seçimde, Rusya yanlısı Ahenk Partisinin yalnızca yüzde 4,8 oy alması dikkati çekti.
Slovenya
23 Ekim’de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimi, adayların yüzde 50’nin üzerinde oy alamaması niçiniyle ikinci çeşide kaldı.
Slovenya Korsan Partisi ile Avrupa Yeşiller Partisinin dayanağını alan bağımsız aday Pirc Musar, oyların yüzde 53,86’sını alarak ülkenin birinci bayan cumhurbaşkanı seçildi.
Danimarka
Danimarka, Rusya ile Ukrayna içindeki savaşın tetiklediği güvenlik tasalarının ve güç krizinin tırmandığı bir periyotta planlanandan 7 ay evvel yapılacak erken genel seçimler için 1 Kasım’da sandık başına gitti.
Başbakan Mette Frederiksen’in Toplumsal Demokratlar Partisi en çok oy alan parti olurken onu destekleyen merkez sol ittifakı da parlamentoda çoğunluğu elde etti.
Sosyal Demokratlar, son 20 yılda aldıkları en yüksek oran olan yüzde 27,5 ile bir daha parlamentonun en büyük kümesi oldu. Fakat Frederiksen başkanlığındaki hükümet, 42 gün daha sonra kurulabildi. Ülkede 44 yıl daha sonra birinci kere sağ ve sol partiler bir ortaya gelerek koalisyon hükümeti oluşturdu.
“2022’nin en belirleyici seçimi İtalya’nınkiydi”
İtalyan çok sağından evvel Fransa, İsveç, Hollanda üzere öbür Avrupa ülkelerinde çok sağ partiler yükseliyordu. Lakin çok sağ, birinci sefer İtalya’da büyük ortak olarak iktidara gelmiş oldu.
Avrupa’daki “seçimler yılını” AA muhabirine pahalandıran Brüksel merkezli niyet kuruluşu Avrupa Siyasetleri Merkezi (EPC) analisti Perle Petit, “En belirleyici seçim, Meloni’nin çok sağ partisinin en epey oyu aldığı ve ülkenin birinci çok sağ başkanlı koalisyonunu oluşturduğu seçimdi.” dedi.
kararın tek başına tahlil edildiğinde şaşırtan olmadığını belirten Petit, “Avrupa genelinde oy sandıklarında ve parlamentolarda çok sağın ağırlaştığını görüyoruz. Meloni üzere siyasetçiler aniden ortaya çıkmıyor. Bu eğilim, yeni değil. Tasa verici olan, bunun Avrupa çapında olması ve sürat kazanması.” diye konuştu.
Petit, şunları kaydetti:
“Bu yıl, biroldukça ülkede çok sağ telaffuzun, ana akım siyasi tartışmalara katıldığını, bu biçimdece normalleştirildiğini gördük ve siyasette merkezden sağa gerçek eksen kaymasına şahit olduk. İtalya seçimlerinin gösterdiği şey, popülist telaffuzun, kısmen Avrupa’nın karşı karşıya olduğu krizlere bir reaksiyon olarak başarılı olduğu ve bu niçinle Avrupa’daki istikrarın ağır bir biçimde sağa yanlışsız kaydığıydı. Bu eğilim devam ederse daha az özgür, daha az eşitlikçi bir Avrupa ve azınlık ve göçmen hakları üzere demokratik pahaların tehlikede olduğunu nazaranceğiz.”